استفتائات (طبقه بندی موضوعی:احکام غصب)
- آیا دزدیدن وسیله ای از شخصی که وی قبلا آن وسیله را از ما دزدیده بوده، حرام است؟
- شخصی مال کسی را دزدی کرده است. اگر صاحبش معلوم نیست و نیز پیدا کردن صاحبش هم ممکن نیست، آیا باید خود همین مال را به فقیر صدقه بدهد یا قیمت آن را؟
- پدرم چند کیسه کود آورد تا به درختان و گل ها و سبزیجات بدهد. اگر معلوم شود دزدی بوده است، آیا حقی بر گردن من ثابت می شود؟
- می دانیم که مثلاً حبوبات «مثلی» و حیوانات «قیمی» محسوب می شوند. آیا میوه ها مانند سیب، انگور و... مثلی است یا قیمی؟
- هرگاه کسی از کارت بانکی دیگری که در خود پرداز جا مانده است، استفاده و از حساب صاحب کارت وجهی در یافت کند آیا مشمول سرقت شده است یا خیر؟
- پولی از راه حرام کسب شده است و صاحبش نیز معلوم نیست. آیا باید خمس این مال پرداخت شود یا نه؟
- شخصی چیزی مثل انگشتر را پیدا کرده و آن را در جایی نگه داشته تا شاید صاحبش پیدا شود و سال ها از آن زمان گذشته است. حال آیا دیگر می تواند آن چیز را برای خود بردارد و قیمت آن را صدقه بدهد؟
- هک، خرید، فروش و استفاده از اکانت هایی که هویت صاحبان آن ها معلوم نیست چه حکمی دارد؟
- پسری قبل از بلوغ (شاید 6-7 سال داشت) چند سال با والدینش به یک خانۀ غصبی رفت و آمد می کرد و وقتی که به آنجا می رفت، شاید دو ساعت در آنجا می ماند. حتی گاهی در آنجا خوابیده بود. آیا واجب است که از صاحب خانه حلالیت بطلبد یا اجرة المثل آن استفاده ها را به او بدهد؟
- تعمیرگاه های خودرو، هنگام تعویض قطعات، قطعۀ مستعمل یا خراب را به هر دلیلی تحویل صاحب خودرو نمی دهند، آیا فروش آن به دیگران هرچند خریدار ضایعات، جایز است یا غصب است؟
- شخصی یک مالی را دزدی کرده، به یک برادر مؤمن فروخت و این مؤمن بعد از چند روز متوجه شد که این جنس دزدی است. وظیفۀ شرعی این برادر مؤمن چیست؟
- اگر کامیون یا وانت باری واژگون شد، آیا مسلمین جهت جلوگیری از حیف و میل مواد غذایی حق استفاده از آن ها را دارند؟ یا اینکه سرقت است؟
- فردی از دفترچه بیمۀ دیگران قبلاً استفاده کرده است. با توجه به دو حالت ذیل در حال حاضر چه وظیفه ای دارد: الف: حکم مسأله را نمی دانسته است ب. حکم مسأله را می دانسته است.
- گاهی اوقات افرادی برای دفع آفات و پرورش بهترِ گل های خانگی شان، آن ها را به بنده می سپارند. من در جهت رشد بهتر این گل ها ساقه های اضافی آن ها را چیده، در ظرف دیگری قرار می دهم تا استفاده شخصی کنم و از طرفی هم شاید این شاخه های چیده شده به درد مشتری نخورد. آیا استفاده از این ساقه ها بدون اجازۀ صاحب گل و گیاه اشکال شرعی دارد؟
- آیا دزدی از دزد حرام است؟ مثلاً اگر یک نفر را بشناسی که حق مردم را خورده است و تو آن مال را از او بدزدی و به دست صاحبش برسانی.
- برای محاسبۀ اجرة المثل یک خانۀ اجاره ای که مدتی بدون اذن استفاده شده است، چگونه باید محاسبه کرد؟
- در مدرسه تعدادی از دوستان رفتند و از مغازه برای همه آبمیوه گرفتند، وقتی که خوردم، شنیدم که دوستم به همکلاسی ام گفت: چند تا از آبمیوه‌ها را توی جیب هایمان گذاشتیم و مغاره داره نفهمید و پول چند تا را حساب نکرد. من که بعد از خوردن متوجه شدم، باید چه کار کنم؟ آیا باید پولش را به مغازه دار بدهم؟
- ما سرایداریم و در مدرسه زندگی می کنیم. مدتی پیش یکی از مدیران به دلیل غیر منطقی خواستار رفتن ما شد ولی پدرم زیر بار این ظلم نرفت. از نظر شرعی ماندن ما چه حکمی دارد؟
- من کارمند هستم. برای صدور کارت قالیبافی باید چهل هزار تومان فیش واریز شود. من گاهی این مبلغ را به صورت دستی از مشتریان گرفته ولی به جای واریز به حساب دولت، این مبالغ را خرج کرده ام. حال باید چه کنم؟
- از درآمد شخصی یک مغازه گرفته ام و اجناسی برای فروش داخل آن گذاشته ام که همسر اولم در آن مشغول بکار است. و درآمد مغازه را برای همسر اولم قرار داده ام و درآمد حاصل از حقوق اداره‌ام را برای همسر دومم درنظر گرفته‌ام. حال اگر همسر اولم بگوید راضی نیستم که از پول مغازه در جایی صرف شود؛ چنین حقی دارد؟
- شکار غیر قانونی آهو چه حکمی دارد؟ وقتی شکار را می زنیم، آن را رها می کنیم تا محیط بان ها از آن اطراف بروند و چون در اثر فاصله شدن زیاد، زنده نمانده است، آن را بدون ذبح مصرف می کنیم. آیا خوردن گوشت این شکار اشکال دارد؟
- بدون اجازه مسئول آموزشگاه پول خدمات به مشتریان را برمی داشتم، الآن چه وظیفه ای دارم؟
- آیا درآمد حاصل از باربری با وانت در حالی که گواهینامه و مجوز ندارم حلال است؟ اگر وانت را از مال حرام خریده باشم چطور؟
- حکم استفاده از منازل شخص مردم توسط آواره های جنگی بدون اجازۀ صاحبان این منازل چیست؟
- اگر در هیأتی غذا بدهند و شخصی به واسطۀ خدمت یا امتیازی که در آنجا دارد از آنجا چند غذا بیاورد، آیا این کار جایزاست؟ حکم خوردن آن غذا چیست؟
- من مدت 7 سال پیش کل حقوق دریافتی ام را برای خرید خودرو به برادرم دادم. ایشان این پول را بدون رضایت من خرج کرد و من هم بیکار شدم. برادرم حالا پس از این مدت می خواهد همان پول را بدهد. آیا نباید پول بیشتری به علت تورم به من بپردازد؟
- با توجه به این که شرکت های اسرائیلی در زمین های غصب شده از فلسطینیان بنا شده اند، آیا استفاده از محصول نرم افزاری رایگان آن ها اشکال دارد؟
- آیا می توان برای مدت کوتاهی بدون اجازه از مالک وارد باغی شد؟
- حضور مهمانان در خوابگاه دانشجویی، بدون رعایت مقررات خوابگاه چه حکمی دارد؟
- نماز در منازل سازمانی، برای کسانی که فاقد شرایط سکونت هستند، چه حکمی دارد؟
- آیا اقامۀ مراسم روضه خوانی امام حسین ـ علیه السلام ـ در منزل میراثی بلامانع است یا منزل غصبی است و نمی توانیم نذر هرسالۀ پدر را اداء کنیم؟
- یک قطعه زمین به عنوان مهریه به مادرم داده اند و ما به غصبی بودن این زمین شک داریم و قبل از ما صاحب مشخصی نداشته است. آیا می توانیم از این زمین استفاده کنیم یا آن را بفروشیم؟
- آیا خرید و فروش مزایده‌ای موتورسیکلت های توقیفی توسط راهنمایی و رانندگی که مالکان آن ها راضی نیستند، جایز است؟
- آیا شخص غاصب، منفعتی را که از مال غصب کرده به دست می آید، مالک می شود و فرض این است که این منفعت نتیجۀ زحمت خود او است؟
- آیا در باب اشتباه بین (آب پاک و نجس)، بین (آب مباح و غصبی)، بین (آب مطلق و مضاف)، بین (آب قلیل و کثیر)، قاعده ای وجود دارد؟
- من با پدرم کار می کنم. پدرم قطعات قدیمی اسکیت مشتری ها را بدون اطلاع مشتری ها برای خود بر می دارد. آیا فروش این قطعات توسط من اشکال شرعی دارد؟ لازم به ذکر است که من آن ها را غصب نکرده ام.
- شخصی در منزل غصبی ساکن است که متعلق به تعدادی از وراث است. این فرد با چنین وضعیتی به حج رفته است! آیا حجش صحیح است؟
- آیا مشروعیت حقوق مالکیت فکری مانند: حق تألیف و حق اختراع مورد را می پذیرید؟ آیا تعدی و تجاوز به چنین حقوقی ضمان آور بوده و موجب تعزیر خواهد بود؟
- اگر کتابی که از راه حرام تهیه گردیده است و شخص با مطالعه آن در کنکور دانشگاه قبول شده باشد، در آن صورت حکم قبولی در دانشگاه، تحصیل و فواید حاصل از مدرک وی، چیست؟
- آیا اموال غصبی را که فرد دیگری به منزل آورده، ما باید برگردانیم؟
- شخصی از برادر زنش دزدی کرده و با آن پول سرمایه ای برای کار فراهم کرده و دو برابر مبلغ مذکور را با آن کار به دست آورده است ولی دیگر می خواهد مالش حلال شود. اما الآن جرات گفتن مطلب به آن مالک را ندارد و ممکن است باعث دعوای شدید شود، تکلیف چیست؟
- در مکانی که به زور از یک عده افراد مغازه دار با پول کم گرفته می شود، مسجد یا مصلّی ساخته می شود، اکثر صاحبان مغازه رضایت ندارند. مسائل عبادی از قبیل نماز خواندن و دعا خواندن و برگزاری مراسم شبهای قدر در این مکان اشکال دارد یا نه؟
- من درسن پانزده سالگی ازجیب پدرم مبلغ چهل هزار تومان برداشتم.الان بیست و سه ساله هستم، پدرم باعمویم شریک هستند. من نمی دانم که این پول، پول شراکت است یانه؟ از طرفی من خجالت می کشم که به کارم اعتراف کنم، باید چه کنم؟