باسمه تعالی

مقصود مفسده ای است که باعث شود یک عنوان حرام بر آن کار صدق کند یا منجر به ارتکاب حرام دیگری شود و نیز مقصود مصلحتی است که باعث شود یک عنوان واجب بر آن کار صدق کند یا باعث ترک یک واجب دیگر شود. بنابراین اگر آن کار جایز باشد، با وجود این مفسده، حرام می شود یا با وجود آن مصلحت، واجب می گردد و اگر آن کار واجب باشد، با وجود این مفسده یا مصلحتی که اهمیت بیشتری دارند، دیگر آن عمل واجب نخواهد بود، بلکه حتی ممکن است حرام شود و نیز اگر آن کار حرام باشد، با وجود این مفسده یا مصلحت مهم تر، دیگر آن عمل حرام نیست، بلکه حتی ممکن است واجب شود.

برای مثال خالکوبی بر بدن جایز است ولی در برخی موارد همین کار در نظر عرف هتک حیثیت شخص شمرده می شود و حرام خواهد بود یا مثلاً نهی از منکر شوهر در جایی که مرتکب کاری حرام شود، در صورت وجود شرایط، لازم است اما اگر مفسده ای مانند تیرگی شدید روابط زناشویی را به دنبال داشته باشد، دیگر واجب نخواهد بود.