باسمه تعالی

1. در چهار صورت ذیل اعمالی که در گذشته انجام داده اید، صحیح است و قضا و کفاره ندارد: أ. معلوم شود آن فقیه در زمانی که از وی تقلید می کردید، واقعاً اعلم یا مساوی بوده است. ب. اعمالتان در آن زمان، مطابق فتاوای یکی از مراجع قابل تقلیدِ آن زمان (اعلم یا افراد مساوی) بوده باشد. ج. اعمال شما مطابق فتاوای مراجع تقلید فعلی باشد. د. اعمالتان مطابق فتاوای معظم له باشد.*

2. اگر اعمال گذشته شما طبق موارد بیان شده صحیح نبوده، درصوتی که در آن زمان نمی دانستید باید از اعلم تقلید کرد و در ندانستن خود معذور بوده اید؛ مثلاً به هیچ وجه احتمال نمی دادید که این کار درست نباشد تا بخواهید به دنبال یادگیری بروید، قضا کافی است و کفاره لازم نیست در غیر این صورت باید علاوه بر قضا کفاره بپردازید.

* طبق فتوای آیت الله هادوی تهرانی اگر هلال ماه در یک نقطه از شرق ثابت شد، در تمام نقاط غربی که در شب با آن نقطه اشتراک دارند، اول ماه ثابت می گردد. بنابراین چیزی بر عهدۀ شما نیست.