باسمه تعالی

وطن جایی است که شخص در آن از نظر عرف مردم آنجا مسافر محسوب نمی شود و مردم آنجا با وی مانند یک مسافر برخورد نمی کنند. بنابراین بعید نیست موارد ذیل از مصادیق وطن شمرده شود:

1. جایی که شخص و خانواده اش در آنجا متولد شده اند و چند سال در آنجا زندگی کرده اند و با وجود اینکه شخص از آنجا مهاجرت کرده است، پدر و مادر وی در آنجا زندگی می کنند و او هر از چند گاهی برای دیدن آن ها به آن مکان می رود یا خودش در آنجا صاحب ملکی است و گاهی برای سکونت به آنجا می رود.

2. جایی که شخص آنجا را به عنوان وطن و محل سکنای دائمی زندگی خود بر می گزیند و مدتی در آنجا اقامت می کند.

3. جایی که شخص قصد دارد برای مدتی نسبتاً طولانی در آن سکنی گزیند؛ مانند کسی که برای تحصیل یا کار به شهری می رود و بنا دارد چند سالی در آنجا اقامت کند.

بعید نیست افزون بر اقسام وطن عرفی، «وطن شرعی» نیز وجود داشته باشد؛ یعنی جایی که هرچند عرف فرد را در آنجا مسافر می شمرد، ولی شرع وی را مسافر حساب نمی کند و احکام مسافر را برای وی ثابت نمی داند. این وطن شرعی جایی است که شخص در آنجا مالک منزل قابل سکونتی باشد و شش ماه متصل یا منفصل در آن سکنی گزیند.