استفتائات (طبقه بندی موضوعی:احکام وقف)
- آیا می‌شود فرش‌های قدیمی مسجد را به دیگران فروخت و پول آن را برای همان مسجد مصرف کرد؟ آیا می‌شود آن فرش‌ها را به مساجد دیگر که نیاز به فرش دارند، داد؟
- آیا ما اجازه داریم در سرویس بهداشتی های عمومی در پارک ها و یا امامزاده ها که برای وضو یا شستن دست قرار داده شده اند دستمال خود را بشوریم و یا کارهایی مثل مسواک زدن انحام دهیم.
- آیا صاحب سر قفلی یک مغازه که خود مالک آن مغازه نیست، میتواند بدون اجازه از مالک، مغازه را به دیگری اجاره دهد؟
- با سلام وعرض ادب حاج اقا یک سری مغازه ها هست که ملک ان وقفی هست بررسی کردیم مالک ان درگذشته این ملک را وقف خیریه یا مسجدی کرده بوده بعد به مرور زمان الان اینها مغازه شده ورفته زیر نظر اوقاف وقتی کسی اینها را می خرد باید پولی سالانه بدهد به اوقاف ایا خریدن سرقفلی این مغازه ها اشکال دارد ایا وقتی مغایرت داشته باشه با هدفی که مالک زمین داشته والان مثلا مغازه تجاری شده ایا خرید و فروش این مغازه ها اشکال داره
- با سلام قطعه زمینی برای احداث مسجد به اداره اوقاف واگذار شده است. در قرارداد آمده: «زمین مرقوم منحصرا به منظور احداث مسجد و تأسیسات جنبی مسجد (طبق طرح مصوب) واگذار می‌شود.» مؤمنین زمین را تحویل گرفته و بدون اینکه در آن تغییری بدهند روی زمین به مدت چند ماه نماز جماعت خوانده‌اند. سپس برگزاری نماز جماعت را متوقف کرده و برای احداث ساختمان مسجد، زمین را گودبرداری کرده‌اند و قسمتی از زمین را حیاط و سرویس بهداشتی برای آقایان در نظر گرفته‌اند و در قسمتی دیگر که گوشه دیگر زمین می‌شود وضوخانه خانم‌ها و یک سرویس بهداشتی برای خانم‌ها در زیر راه‌پله ساخته‌اند. الآن روی این وضوخانه، تا طبقه سوم، راهرو و راه پله است. در مجاور این وضوخانه هم اتاقی برای خادم ساخته‌اند. معتمدین محل که از آغاز ساخت مسجد حضور داشته‌اند می‌گویند از آغاز ساخت ساختمان مسجد، قصد بر این بوده که فقط خانه خادم در زیرزمین از حکم مسجدیت استثنا شود و مابقی، حتی روی خانه خادم مسجد باشد. حال معلوم نیست قسمت وضوخانه خانم‌ها و راه پله آن که تا طبقه سوم به صورت راهرو و راه‌پله ادامه دارد به‌خودی خود از حکم مسجدیت مستثنا است یا نه. سؤال این است که: الف: آیا با توجه به اینکه در ابتدا چند ماه روی زمین نماز خوانده‌اند استثنای خانه خادم در زیرزمین از حکم مسجدیت صحیح است؟ ب: آیا قسمت وضوخانه و سرویس بهداشتی بانوان از حکم مسجدیت مستثنا است و می‌توان در طبقات بالا روی این قسمت سرویس بهداشتی احداث کرد؟ ج: آیا احداث سرویس بهداشتی در قسمت وضوخانه بانوان جایز بوده است؟ د: آیا اینکه این زمین به منظور احداث مسجد و تأسیسات جنبی مسجد به اداره اوقاف واگذار شده است میتواند قرینه باشد بر اینکه قسمت وضوخانه خانم‌ها و راهرو و راه‌پله آن تا بالا از حکم مسجدیت مستثنا است و احداث سرویس بهداشتی روی آن در طبقات بالا جایز میباشد؟
- باسلام و احترام شخصی در خرید بنای حسینیه کمک مالی نموده است . اکنون پس از 25 سال ایشان خواستار بازگشت کمک نقدی خود در آن زمان به نرخ روز میباشد. نظر حضرتعالی در این خصوص چیست ؟ با توجه به اینکه حسینیه به طور شرعی وقف نگردیده منتها عرفا 25 سال است که محل برگزاری مراسمات مذهبی است. و در صورتی که بخواهد هیئت سهم ایشان را پس بدهد ناچار به فروش این بنا خواهد بود. با تشکر
- صد سال قبل مزرعه‌ای وقف بر سادات روستا و فرزندان آنها شد. در زمان اصلاحات ارضی، ملک موقوفه به ۲۰ نفر از زارعین واگذار گردیده و آنها با هزینه خود اقدام به حفر چاه عمیق و لوله گذاری و اخذ پروانه نمودند و بیش از چهل سال است در آن اراضی زراعت می‌کنند. تا اینکه طبق قانون ابطال اسناد اصلاحات ارضی، زارعین ملزم به خلع ید شده و اراضی به موقوف علیهم بازگشت. حال سؤال این است: با عنایت به ابهام قانون مربوطه، آیا آب چاه و امتیاز آن، به موقوفه علیهم تعلق دارد یا به زارعین؟ (کد مؤسسه: 126660)
- قسمتی از مسجد در مسیر راهی قرار گرفته و به دلائل موجه آن قسمت از مسجد بودن خارج شده است و بعد از مدتی دلائلی که موجب زائل شدن مسجد شد از بین رفت در این جا تکلیف مکانی که قبلا مسجد بوده چیست ؟
- حکم نماز در خانه‌های وقفی که اجاره کرده‌ایم چیست؟
- ساخت مسجد و اقامه نماز جمعه در باغ حسینه چه حکمی دارد؟
- پدر بنده در دوران حیاتشان یک دانگ از منزلی که سکونت می کنم را به نام بنده زده اند و الآن بعد از فوت ایشان دو تا از ورثه می گویند پدر گفته در دوران حیاتش به خاطر مالیات به نام این پسر زده ام. وظیفه بنده چیست؟
- آیا مکانی که با نیت تأسیس حسینیه خریداری شده باشد و با همین نیت وقف شده باشد آیا می تواند بر خلاف نیت اولیه به مسجد تغییر یابد؟
- آیا اینکه برخی از نزدیکان فرد در یک مقبره مدفون باشند دلیل بر مالکیت فرد نسبت به آن مقبره یا اختصصاصی بود آن می شود؟
- زمین هایی توسط محمد رضا شاه پهلوی برای گروهی از دربار و یا کادر گارد جاویدان شاهنشاهی وقف شده است. آیا وقف صحیح است؟
- به سبب گذشت زمان، متن وفقنامه از بین رفته است ولی این قضیه بین تمامی اهل محل و شهرستان مشهور می باشد. آیا اداره اوقاف مجاز است که به بهانه عدم متولی منصوص اقدام به تملک باغ نماید؟
- آیا تصرف ملک افراد یا موقوفۀ عام و خاص توسط دولت بدون رضایت مالک یا وقف نامه برای احداث خیابان جایز است؟
- کپی گرفتن و اسکن کردن از کتاب و قرآنی که وقف مسجد شده است، حکمش چیست؟
- آیا واقف می تواند در هنگام وقف مسجد یا حسینیه بگوید کسی داخل مسجد غذا نخورد و یا فلان افراد وارد حسینیه نشوند؟
- اگر متولی موقوفه (مسجد و حسینیه و ...) سهواً خسارتی به موقوفه وارد کند، ضامن است؟
- با توجه به اینکه زمین‌های حرم‌های مشرفه یا پارک ها در اکثراً وقفی یا جزو اموال عمومی هستند، آیا دفن افراد و علما و شهدا در آن ها جایز است؟ آیا اجازۀ حاکم شرع باعث جواز می‌شود؟
- اگر کسی می خواهد فرشش را به مسجدی وقف کند و به برادر خود می گوید این را ببر به فلان مسجد ولی بعد از چند دقیقه منصرف می شود، آیا واجب است آن را به مسجد بدهد؟
- آیا برای وقف یک واحد از ساختمان آپارتمانی اجازۀ سایر مالکان آپارتمان شرط است؟
- آیا وقف یک واحد از ساختمان آپارتمانی صحیح است؟
- آیا در صیغۀ وقف باید لفظ «وقف» گفته شود؟ اگر کسی بگوید: من این شیء را به فلان جا می دهم، وقف محسوب می شود؟
- آیا در وقف خواندن صیغه لازم است؟
- فردی یک فرهنگ لغت عربی را ابتدا آن را برای استفادۀ عموم در اختیار کانون ما قرار داد. من گفتم به قصد وقف نه، به خودم بدهد و او راضی شد. آیا این کارش وقف به حساب می آید یا دادن آن به من درست بود؟
- در قدیم مرسوم بوده برای اینکه فرزندان اناث مورث از ارث محروم شوند؛ اموالشان را وقف بر اولاد ذکور می نمودند، آیا چنین وقفی صحیح است؟
- زمینی وقف قبرستان شده، اما برای اهالی منطقه مضرر بوده و از نظر بهداشتی و ادارۀ بهداشت و محیط زیست مشکل دارد. آیا به لحاظ شرعی تغییر کاربری زمین امکان پذیر است؟
- آیا ساخت غسالخانه در زمینی که وقف خاص قبرستان شده مجاز است؟
- با توجه به اینکه حسینیه‌‌ها در بیشتر روزهای سال مورد استفاده قرار نمی‌گیرند، آیا واقف میتواند از ابتدا مکانی را با عنوان «حسینیه» در محرم و صفر و به عنوان «ورزشگاه» یا «پارک عمومی» در مابقی ماه‌ها، وقف کند؟
- آیا شخص واقف، مى تواند امام جماعت راتب در آن مکان وفقی را عزل کند؟
- شخصی یک حسینیه وقف کرده است. این حسینیه خیلی بزرگ است، آیا می توانند سایر روزها در آن فعالیت های ورزشی مانند فوتبال انجام داد؟ یا تغییر کاربری بدهند و در ایام غیر محرم و صفر آن را تبدیل به سالن ورزشی نمایند؟
- منظور از وقف تشریکی و ترتیبی چیست؟
- گاهی اوقات افراد به هنگام نماز در مساجد و مانند آن برای بالا آوردن مکان سجده دو مهر یا بیشتر را روی هم قرار می دهند آیا این کار اشکال دارد؟
- واقف جایی را برای آموزش قرآن وقف کرده و شرط کرده است که پولی بابت آموزش قرآن از مردم گرفته نشود. اساساً آیا واقف میتواند شرط کند که مربی هم باید بدون دستمزد در این مکان درس بدهد یا فقط میتواند شرط کند از مردم بابت هزینۀ مکان پولی گرفته نشود؟
- آیا از پول هر ماه، یک مقدار معین به یک شخص وقف نمودن صحیح است یا نه؟
- اگر یک واحد آپارتمانی وقف شود، حکم آن در صورت تخریب ساختمان چیست؟
- در صورت وقف یک واحد آپارتمانی آیا مشاعات مربوط به آن (مثل زیربنا و راه پله و حیاط) داخل وقف است؟
- آیا هدایایی که به حرم امام زاده ها داده شده و فراتر از نیاز آنجا می باشند را متولی میتواند به حسینیه دیگر در نزدیک آن امام زاده بدهد؟
- وقتی که عازم حج بودم دخترم سفارش کرد که قرآنی برای او بیاورم، من هم از مسجدی در مکه بدون این که خریداری کنم، قرآنی برداشتم. اکنون دخترم از این قرآن هیچ استفاده ای نمی کند و در قفسۀ کتاب هایش گذاشته است، سؤالم این است آیا کار حرامی مرتکب شده ام؟
- حکم بیرون بردن کتب ادعیه (وقف شده) از مسجد و بعد به مسجد بازگرداندن چیست؟
- زمینی در یک روستا به همسرم به ارث رسیده و ایشان نیز مبادرت به ساخت و ساز در این مکان کرده اند. بعضی از روستاییان می گویند این محل قبرستان است و عده ای می گویند اینجا محل دقیق قبرستان نیست (کسی آگاهی از وقف بودن یا نبودن این زمین ندارد) ولی اکنون هیچ استفاده ای مبنی بر قبرستان نمی شود و بیشتر از سی سال است که باغ میوه است. اکنون این زمین چه حکمی دارد؟
- اگر فردی به چند مسجد و امام زاده برود و بعد متوجه شود کتاب یا اشیای دیگری از آنجا به همراه خود آورده، اما نداند از کدام مسجد یا امام زاده بوده است، وظیفه‌اش چیست؟
- مسجدی قدیمی در یک زمین واقع است و تصمیم بر آن است که با توجه به قدیمی بودن مسجد مسجدی جدید در پشت مسجد قدیمی احداث و بعد از اتمام احداث مسجد جدید مسجد قدیمی تخریب گردد، آیا چنین کاری جایز است؟