مراقبه زمان ندارد. در همۀ اوقات زندگى بايد مراقب اعمال خودمان باشيم.[1] بايد دائم حساب کنيم که واقعاً آنچه کرديم تا چه حد درست بود و تا چه حد اشتباه. هر جايى که پى برديم اشتباهى رخ داده است، همان موقع تصميم بگيريم که جبران کنيم؛ هر چند ارادۀ ما آن قدر قوى نباشد و احتمال ‏دهيم که باز هم پاى ما بلغزد.[2] گفت یا رب بارها برگشته‌ام * توبه ها و عهدها بشکسته‌ام توبه‌ام بِپذیر این بار دگر‌ * تا به بندم بهر توبه صد کمر[3] مهم آن است که وقتی توجه پيدا مى‏کنيم، همان لحظه تصميم بر جبران بگيريم و واقعاً عزم بر ترک اشتباه داشته باشيم[4] و از خدا ـ تبارک و تعالی ـ بخواهيم که به ما کمک کند تا بتوانيم جبران کنيم. --------------------- [1]. قال أبو عبد الله ـ علیه السلام ـ : فحاسبوا أنفسكم قبل أن تحاسبوا عليها. (الكافي، ج ‏8، ص 143) [2]. عن أبي جعفر ـ علیه السلام ـ قال: … كلما عاد المؤمن بالاستغفار و التوبة عاد الله عليه بالمغفرة … فإياك أن تقنط المؤمنين من رحمة الله. (الكافي، ج ‏2، ص 434) [3]. مثنوی معنوی. [4]. يا أَيُّهَا الَّذينَ آمَنُوا تُوبُوا إِلَى اللَّهِ تَوْبَةً نَصُوحاً. (التحریم، 8) برگرفته از «توشه ای از رمضان» تألیف آیت الله هادوی تهرانی

به گزارش ایکنا، آیت‌الله مهدی هادوی تهرانی، امروز، پنجم آذرماه در ادامه مباحث تفسیری سوره فرقان، با بیان اینکه یکی از شماتت‌های کفار به پیامبر این بود که قرآن چرا یکباره نازل نشده است، به آیه ۳۲ «وَقَالَ الَّذِينَ كَفَرُوا لَوْلَا نُزِّلَ عَلَيْهِ الْقُرْآنُ جُمْلَةً وَاحِدَةً كَذَلِكَ لِنُثَبِّتَ بِهِ فُؤَادَكَ وَرَتَّلْنَاهُ تَرْتِيلًا» اشاره کرد و گفت: براساس این آیه، یکی از دلایل اینکه قرآن به تدریج نازل شده آن است که قلب پیامبر(ص) آرام بگیرد و تثبیت شود و بتواند سختی وحی را تحمل کند. وی با اشاره به آیه ۳۳ «وَلَا يَأْتُونَكَ بِمَثَلٍ إِلَّا جِئْنَاكَ بِالْحَقِّ وَأَحْسَنَ تَفْسِيرًا»، افزود: علامه در تفسیر آیه آورده است که مراد این است که آنچه در ادیان قبل آمده، تحریف شده است؛ یعنی طوری تغییر یافته که انسان محقق و منصف نمی‌تواند حقیقت را به دست آورد. دیدگاه ایشان همان است که در مقدمه نظریه اندیشه مدون به تفصیل آورده‌ایم. آیت‌الله هادوی تهرانی بیان کرد: ما در مقدمه نظریه اندیشه مدون بیان کردیم که هر دینی نسبت به دین قبلی دو کارکرد دارد؛ یکی تکمیلی و دیگری تصحیحی؛ این ماجرا تا جایی ادامه دارد که کاملترین دین بیاید و مصون از تحریف باشد. ما معتقدیم اسلام کامل‌ترین دین و مصون از تحریف است و چون قرآن در اختیار ما هست، حقایق اصلی دین برای هر انسان منصفی در هر زمانی قابل تحصیل است. وی اضافه کرد: تفاسیر غلط از اسلام شده و زیاد هم بوده است و گاهی آن‌قدر این تفاسیر غلط ریشه دوانده که فهم حقیقت برای یک انسان معمولی مشکل است، اما انسان قرآن‌پژوه و عالم می‌تواند حقیقت مطلب را به دست آورد. بنابراین جئناک بالحق، جنبه تکمیلی و احسن تفسیراً جنبه تصحیحی دارد.…

به گزارش ایکنا، آیت‌الله مهدی هادوی تهرانی، امروز، چهارم آذرماه در ادامه مباحث تفسیری سوره نور به آیه ۲۲ «وَلَا يَأْتَلِ أُولُو الْفَضْلِ مِنْكُمْ وَالسَّعَةِ أَنْ يُؤْتُوا أُولِي الْقُرْبَى وَالْمَسَاكِينَ وَالْمُهَاجِرِينَ فِي سَبِيلِ اللَّهِ وَلْيَعْفُوا وَلْيَصْفَحُوا أَلَا تُحِبُّونَ أَنْ يَغْفِرَ اللَّهُ لَكُمْ وَاللَّهُ غَفُورٌ رَحِيمٌ» اشاره کرد و گفت: «لا یاتل» به معنای تقصیر و ترک و قسم و ... بیان شده است؛ تعبیر علامه طباطبایی این است که همه این مفاهیم با معنای آیه هماهنگ است؛ آیه ۲۳ «إِنَّ الَّذِينَ يَرْمُونَ الْمُحْصَنَاتِ الْغَافِلَاتِ الْمُؤْمِنَاتِ لُعِنُوا فِي الدُّنْيَا وَالْآخِرَةِ وَلَهُمْ عَذَابٌ عَظِيمٌ» ظاهرش این است که دوباره به افک اشاره دارد، زیرا فرموده است کسانی که به مؤمنات غافلات رمی و تهمت افک می‌زنند، در دنیا و آخرت ملعون خواهند بود. وی با بیان اینکه چینش قرآن چه در آیات و چه در سوره‌ها، توقیفی و وحیانی است، افزود: چون آیه ۲۳ ناظر به افک است، علامه در تفسیر آیه ۲۲ احتمالی را بیان فرموده و آورده است که آیه گرچه مطلب کلی بیان کرده که ثروتمندان نباید با بهانه‌گیری از کمک به فقرا و مساکین و اقوام خودداری کنند، اما با ماجرای افک بی‌ارتباط نیست؛ یعنی درست است که ایجاد‌کنندگان ماجرای افک افراد بدی هستند و مشمول عذاب الهی خواهند شد، اما شما آنها را تحریم اقتصادی نکنید. استاد سطح عالی حوزه بیان کرد: به نظر بنده این نکته بسیاری مهمی است؛ خداوند در بیش از ده آیه به این افراد تشر زد و آنان را به عذاب وعده داد، اما باز تأکید فرمود که به آنها کمک اقتصادی کرده و با عفو و صفح رفتار کنید، زیرا اینها در دوره‌ای جزء مهاجرین بوده و در راه…

به گزارش ایکنا، آیت‌الله مهدی هادوی تهرانی، امروز، دوم آذرماه در ادامه تفسیر سوره مبارکه فرقان به آیه ۳۱ «وَكَذَلِكَ جَعَلْنَا لِكُلِّ نَبِيٍّ عَدُوًّا مِنَ الْمُجْرِمِينَ وَكَفَى بِرَبِّكَ هَادِيًا وَنَصِيرًا» کرد و گفت: مراد آیه آن است که ما برای هر پیامبری دشمنی قرار دادیم که این دشمن از مجرمین است؛ این تعبیر در آیه ۱۱۲ سوره مبارکه انعام «وَكَذَلِكَ جَعَلْنَا لِكُلِّ نَبِيٍّ عَدُوًّا شَيَاطِينَ الْإِنْسِ وَالْجِنِّ يُوحِي بَعْضُهُمْ إِلَى بَعْضٍ زُخْرُفَ الْقَوْلِ غُرُورًا وَلَوْ شَاءَ رَبُّكَ مَا فَعَلُوهُ فَذَرْهُمْ وَمَا يَفْتَرُونَ» هم بیان شده است؛ یعنی مجرمین شیاطین انسان و جن هستند که این جماعت دشمن و مجرمین و شیاطین جن و انس برخی به برخی دیگر پیامی را به صورت پنهانی منتقل می‌کنند(یوحی)؛ سخنانی که بیهوده، بی‌ارزش و از روی غرور و توهم «زُخْرُفَ الْقَوْلِ غُرُورًا» است. رئیس مؤسسه رواق حکمت افزود: خداوند به این نکته اشاره دارد که برای هر امر درست و خیر و مثبتی، در مقابل یک امر و پدیده زشت و نادرست هم هست؛ لذا پیامبری، بی‌دشمنی نمی‌شود؛ جرم انبیاء چه بوده است؟، آیا جز دعوت مردم به ایمان، صداقت و پاکی و دعوت به کمالات و خوبی‌ها؟، بنابراین دشمنان پیامبران، دشمن کمالات و خوبی و نیکی‌ها هستند، لذا قطعاً مجرم و جزء پیروان شیطان هستند. استاد سطح عالی تفسیر بیان کرد: حتی دشمنان در برخی موارد برای ضدیت با دین تلاش می‌کنند مطالب مزخرف و از روی غرور خودشان را در قالب مطالب علمی و القاب دهان پرکن مانند پرفسور و دکتر و ... به خورد دیگران بدهند؛ البته این طور نیست که هر مطلب علمی این‌گونه است، بلکه گاهی علم هم ابزاری برای آنان در این مسیر می‌شود.…

به گزارش ایکنا، آیت‌الله مهدی هادوی تهرانی، ۲۷ آبان‌ماه در ادامه مباحث تفسیری سوره شمس، گفت: خداوند در هشت آیه ابتدایی، قسم به موجودات مختلف خورده و در نهایت فرموده که «قَدْ أَفْلَحَ مَنْ زَكَّاهَا»، تزکیه به معنای رشد است؛ یعنی اگر نفس را در مسیر درست رشد دهیم، تزکیه است و اگر در این مسیر نرفت، قطعاً در سمت مخالف آن یعنی دسیسه پیش می‌رود و باعث نابودی سعادت دنیا و آخرت است. وی افزود: در ادامه به ماجرای قوم ثمود اشاره کرده است؛ طغیان این قوم آن بود که بدترین افراد خود را انتخاب کردند تا شتر حضرت صالح را پی کند، در حالی که این شتر معجزه بود و حضرت صالح فرموده بود که به او آب دهید؛ خداوند فرموده که ثمود به سبب طغیانشان، گفتۀ صالح را تکذیب و شتر را پی و پای او را (عقر) قطع کردند. استاد حوزه با بیان اینکه در آیه ۱۴ مجدداً بر تکذیب صالح از سوی ثمود تأکید کرده، اضافه کرد: داستان قوم ثمود در چند جای قرآن بیان شده است، این قوم در منطقه‌ای نزدیک نجف ساکن بوده‌اند؛ آیت‌الله آصفی اطراف مقبره حضرت هود و حضرت صالح را بازسازی و آن منطقه را آباد کردند. آیت‌الله هادوی تهرانی با بیان اینکه به احتمال زیاد مردم جزیرة العرب از قوم ثمود و عاد آشنایی اجمالی داشته و داستان آنها در ذهنشان وجود داشته است، گفت: این سنت الهی است که اگر قومی خلاف دستورات الهی عمل کند، از بین می‌رود. البته بستگی دارد به اینکه چقدر حجت برای آن قوم بیان شده باشد؛ قومی مانند صالح که معجزه شتر برای آنها آمد، او را تکذیب و طغیان کردند و همین باعث نابودیشان شد. مسئولیت عالمان دینی از دیگران سنگین‎تر است استاد حوزه علمیه اضافه کرد: اگر ما که طلبه هستیم، مرتکب گناه شویم با فردی که اطلاعات دینی اندکی دارد…

به گزارش ایکنا، آیت‌الله مهدی هادوی تهرانی، امروز، ۲۶ آبان‌ماه در ادامه مباحث تفسیری سوره فرقان به آیه ۳۰ «وَقَالَ الرَّسُولُ يَا رَبِّ إِنَّ قَوْمِي اتَّخَذُوا هَذَا الْقُرْآنَ مَهْجُورًا» اشاره کرد و گفت: عرض شد که چون آیات قبل در مورد قیامت است، تناسب دارد که این آیه هم معطوف به روز قیامت باشد؛ یعنی پیامبر در روز قیامت از مهجوریت قرآن گلایه دارند؛ مراد از مهجوریت هم آن است که قرآن و اهل بیت(ع) مرجع حل مشکلات و مسائل مردم نیست. وی افزود: خداوند به نبی اعظم در آیه ۲۳ سوره شوری فرمودند: «قُلْ لَا أَسْأَلُكُمْ عَلَيْهِ أَجْرًا إِلَّا الْمَوَدَّةَ فِي الْقُرْبَى»؛ این در واقع پیام قرآنی است که خدا از پیامبر می‌خواهد به مردم بگوید من برای کار رسالتی که انجام می‌دهم اجری نمی‌خواهم، مگر اینکه به فی‌القربی مودت داشته باشید؛ البته برخی تصور می‌کنند مودت همان محبت و قربی هم منسوبین پیامبر است که این تصور نادرست و در برخی موارد عوامی است. آیت‌الله هادوی تهرانی اظهار کرد: اکثر مشکلاتی که در معنای برخی مفاهیم قرآنی در میان مردم داریم، ناشی از انتقال نادرست برخی طلاب و علمای کم سواد حوزوی است، زیرا عمدتاً عالمان با سواد حوزه ارتباط مردمی و مستقیم کمتر و قشر کم‌سواد و کم‌اطلاع حوزوی ارتباط بیشتری دارند و این مسائل با هم ضمیمه شده و چنین نتایجی در پی دارد. استاد سطح عالی حوزه با بیان اینکه البته برخی هم مانند علمای اهل تسنن دامنه فی القربی را وسیع گرفته و مودت را به محبت تفسیر می‌کنند، اضافه کرد: برخی مانند ابن عربی در فتوحات مودت فی القربی را همه منسوبین به پیامبر می‌داند که توسعه وسیع است، در حالی که در اینجا نه مودت به معنای محبت صرف است و نه اهل بیت، اینقدر…

به گزارش ایکنا، آیت‌الله مهدی هادوی تهرانی، امروز، ۲۵ آبان‌ماه در ادامه تفسیر سوره نور به آیه «إِنَّ الَّذِينَ يُحِبُّونَ أَنْ تَشِيعَ الْفَاحِشَةُ فِي الَّذِينَ آمَنُوا لَهُمْ عَذَابٌ أَلِيمٌ فِي الدُّنْيَا وَالْآخِرَةِ وَاللَّهُ يَعْلَمُ وَأَنْتُمْ لَا تَعْلَمُونَ» اشاره کرد و گفت: در این آیه به مؤمنان هشدار داده شده است که اگر در برابر شیوع فواحش در جامعه سکوت کنید و دروغ‌های گفته شده در مورد شخصیت‌ها را بپذیرید و دوست داشته باشید اینها رواج یابد، عذاب الیم سرنوشت این کار است. وی افزود: متأسفانه این مسئله بین مسلمین، مؤمنان به صورت خاص و علما به صورت اخص رواج دارد؛ یعنی هیچ وقت یک مؤمن و عالم انسانی را نمی‌کشد، اما به راحتی آبروی افراد را می‌بریم و شخصیت آنها را ترور می‌کنیم؛ برخی افراد می‌گویند ما هرقدر دست و پا می‌زنیم به جایی نمی‌رسیم. شاید یکی از دلایل آن همین باشد؛ روایت داریم که انسان وقتی از خواب بیدار می‌شود، زبان از اعضاء و جوارح می‌پرسد «کیف اصبحتم»، در پاسخ می‌گویند «خوبیم اگر تو بگذاری»؛ یعنی مشکل از زبان ما است و گناهان زبانی را سبک و آسان تلقی می‌کنیم؛ پا در زمین مردم نمی‌گذاریم و حق دیگران را شاید نخوریم و صحنه‌ای که نباید ببینیم نمی‌بینیم، اما مراعات زبان خود را نداریم؛ این مشکل فراگیر و عمومی هم هست. وی اضافه کرد: در روایت داریم که شیعیان ما لال هستند؛ البته این تفسیر سیاسی دارد؛ یعنی اظهار تشیع نمی‌کنند، چون شرایط تقیه بود، ولی روایات زیادی در مورد صمت و سکوت داریم؛ امام علی(ع) فرموده‌اند کسی که عقلش کامل می‌شود، سکوتش بیشتر است؛ به هر حال زبان را باید حفظ کنیم، به خصوص در هنگام…

به گزارش ایکنا، آیت‌الله مهدی هادوی تهرانی، امروز، ۲۴ آبان‌ماه در ادامه تفسیر سوره فرقان، گفت: آیه ۲۴ به توصیف وضعیت اهل بهشت در روز قیامت می‌پردازد و در آیه بعد «وَيَوْمَ تَشَقَّقُ السَّمَاءُ بِالْغَمَامِ وَنُزِّلَ الْمَلَائِكَةُ تَنْزِيلًا» فرمود که آسمان به ابرها شکافته می‌شود، اما ضرورتی ندارد که آن را به آسمان معنوی تفسیر کنیم؛ در ادامه هم فرموده ملائکه در آن روز تنزل خاصی دارند که این هم لازم نیست حتماً تنزل معنوی باشد، زیرا در سوره قدر هم به تنزل آنها در عالم ماده اشاره کرده است. استاد سطح عالی حوزه علمیه اضافه کرد: خداوند در آیه ۲۶ «الْمُلْكُ يَوْمَئِذٍ الْحَقُّ لِلرَّحْمَنِ وَكَانَ يَوْمًا عَلَى الْكَافِرِينَ عَسِيرًا» نیز فرمود: در روز قیامت ملک و فرمانروایی و حکومت حتماً و به حق برای رحمان است. آیا به این معنای آن است که امروز ملک برای خدا نیست؟ چرا هست، اما منظور این است که روز بروز فرمانروایی خدا روز قیامت است و همه می‌فهمند که اسباب مادی چیزی نیست و همه ما هم هیچ نیستیم؛ امروز گرفتار عالم دنیا، مجاز، توهمات و خیالات هستیم و نمی‌توانیم تجلی این حکومت را به خوبی بفهمیم. دین در عبودیت خلاصه است هادوی تهرانی بیان کرد: همه داستان دین در عبودیت خلاصه می‌شود، یعنی در برابر دستور خدا نظری نباید داشته باشیم و خداوند هم تضمین فرموده که اگر شما خدا را یاری کنید، خدا هم ما را یاری می‌کند. یکی از گرفتاری‌های ما مشغولیت ذهنمان به دنیاست و دائماً به فکر بالا و پایین شدن بورس، دلار، سکه و ... هستیم؛ ولی رجال اهل ذکر به خاطر تجارت از یاد خدا غافل نمی‌شوند. وی با بیان اینکه نماز برای معراج مؤمن است و نه صرفاً اسقاط تکلیف، اظهار کرد: نماز…