خطا
  • XML Parsing Error at 9:12. Error 76: Mismatched tag

یکی از عوامل ماندگاری قرآن به کارگیری هنر در عرضه مفاهیم به مخاطب است.

دوشنبه, 08 ارديبهشت 1399 ساعت 14:41
منتشرشده در اخبار

به گزارش ایکنا، آیت‌الله مهدی هادوی تهرانی، امروز، هفتم اردیبهشت‌ماه در ادامه تفسیر سوره شعرا به بحث حروف مقطعه پرداخت و با بیان اینکه دیدگاه‌های مختلفی در تفسیر این حروف وجود دارد، گفت: برخی مانند علامه طباطبایی آن را رمزی میان خدا و پیامبر می‌دانند.

وی افزود: برخی مانند علامه حسن‌زاده آملی در این باره گفته‌اند «بدان كه فواتح سور قرآن يعنى همان حروف مقطعه، پس از حذف مكررات از آنها چهارده حرف باقى مانند كه در اين تركيب، «صراط على حق نمسكه» يا «على صراط حق نمسكه» جمع شده‌اند و آنها را در اصطلاح علماى عدد، حروف نورانيه دانند و مقابل آنها را حروف ظلمانيه خوانند و به عدد چهارده بودن حروف قرآنى را اشاره به سر قرآن دانند كه قرآن ظاهر و تمام و واضح نشد، مگر به هياكل نوريه چهارده نفر كه اهل بيت عصمت و طهارت و وحى‌اند و در كلمه مباركه طه جمع‌اند و از اين حروف مطالبى استنباط مى‌كنند».

هادوی تهرانی افزود: عمده علما معتقدند که حروف مقطعه بیانگر این است که قرآن با همین حروف ساده شکل گرفته است و عمدتاً وقتی این حروف در ابتدای سوره آمده، اشاره به قرآن شده، ولی در برخی موارد مانند سه سوره عنکبوت، روم و مریم اشاره به قرآن نشده است؛ در سوره قلم هم قسم به آنچه می‌نویسند مطرح شده که می‌تواند دال بر کتابت قرآن باشد.

هادوی تهرانی در ادامه تفسیر آیات سوره شعراء بیان کرد: مقدمه سوره شعراء با دلداری به پیامبر(ص) آغاز شده است؛ سپس اشاره به این دارد که خدا می‌توانست کاری کند که همه ایمان بیاورند، ولی مشی خدا این بود که انسان با اراده خود راه درست را انتخاب کند.

استاد حوزه علمیه با بیان اینکه آیه دهم به بعد داستان موسی(ع) است و نام موسی در ۱۲۹ مورد در قرآن ذکر شده است، تصریح کرد: نحوه روایت داستان موسی در این سوره با سور دیگر متفاوت است که برخی این موضوع را از باب روش داستان‌نویسی مورد تدبر قرار داده‌اند؛ برخی از منظر تصویرگری به قرآن نگریسته‌اند؛ برخی دیگر از منظر هنرهای عام به قرآن پرداخته‌اند، به گونه‌ای که اگر یک فیلمنامه‌نویس از این منظر به قرآن بپردازد، می‌بیند که قرآن چقدر هنرمندانه داستان انبیاء را بیان کرده است.
قالب هنری قرآن برای انتقال پیام

استاد حوزه اظهار کرد: این مسئله برای ما درس است که اگر محتوای متعالی در قالبی برجسته و فاخر و عالی عرضه شود، زمینه پذیرش و ماندگاری بیشتری خواهد داشت؛ بزرگترین معجزه قرآن، معجزه هنری است و یکی از عوامل ماندگاری آن به کارگیری همین هنرها در عرضه به مخاطب است؛ هماهنگی و زیبایی آوای قرآن و نحوه تصویر قصص عواملی برای جذب مخاطب بوده و حفظ، قرائت و تدبر به معنای نگاه منسجم و مدون به مجموعه آیات بوده است.

هادوی تهرانی با اشاره به آیه دهم به بعد «وَإِذْ نَادَى رَبُّكَ مُوسَى أَنِ ائْتِ الْقَوْمَ الظَّالِمِينَ» بیان کرد: داستان موسی از اینجا شروع شد که خدا فرمود تو باید سراغ فرعون بروی که ظالم است؛ موسی در کوه طور آتشی را دید و وقتی نزدیک شد، این مأموریت به او ابلاغ و او مبعوث به نبوت شد؛ موسی ابراز خوف از تکذیب خود از سوی فرعون کرد و گفت که می‌ترسم مرا تکذیب کرده و سينه‏‌ام تنگ شود و زبانم باز نشود.

استاد حوزه علمیه با بیان اینکه وحی دارای مراتبی است، اظهار کرد: مراتبی از وحی برای غیرانبیاء و حتی برای حیوانات و گیاهان قابل اثبات است، لذا مفهومی تشکیکی است.

وی با اشاره به داستان تولد موسی، قراردادن او در رودخانه نیل، تا ماجرای کشتن یکی از بنی اسرائیل از سوی او و آشنایی موسی(ع) با دختران شعیب، افزود: در داستان کشته شدن یکی از افراد بنی اسرائیل، اشاره به قدرت بالای موسی است، به گونه‌ای که او با یک مشت، آن فرد را از پای در آورد (فوکزه موسی...) و البته خود او تأکید دارد که این کار شیطان است (البته این کار حرمت ذاتی نبود، زیرا در مقام دفاع از مظلوم این کار را کرد)؛ این داستان از حکمت‌های خفیه الهی بود تا موسی از قوم فرعون نجات یابد تا به شعیب بپیوندد و سپس مقدمات تربیت معنوی او برای نبوت فراهم شود.

وی با اشاره به آیه ۱۳ «وَيَضِيقُ صَدْرِي وَلَا يَنْطَلِقُ لِسَانِي فَأَرْسِلْ إِلَى هَارُونَ» اضافه کرد: برخی گفته‌اند که موسی(ع) شیوایی و گویایی زبان نداشت. البته برخی بیان کرده‌اند که او لکنت زبان داشته است، ولی اینکه پیامبری به لحاظ جسمی، عیب و نقص داشته باشد، خلاف حکمت الهی است و نمی‌تواند این موضوع درست باشد.

هادوی تهرانی با اشاره به آیه ۱۴ افزود: قوم فرعون، موسی را به خاطر کشتن یکی از افراد آنان، گناهکار می‌دانستند، لذا موسی احساس خوف از مواجهه با فرعون داشت، ولی خداوند در پاسخ فرمود «قَالَ كَلَّا فَاذْهَبَا بِآيَاتِنَا إِنَّا مَعَكُمْ مُسْتَمِعُونَ» یعنی همراه هارون سراغ او بروید و از او بخواهید که بنی اسرائیل را از وضعیت خفت و خاری که مبتلا کرده، رها کند.
شیطنت‌های قوم بنی اسرائیل در برابر نعمات خدا

هادوی تهرانی تصریح کرد: داستان قوم بنی اسرائیل به اشکال مختلف در قرآن بیان شده و شرح اینکه آنها بعد از نجات یافتن از دست فرعون چقدر باعث آزار و اذیت موسی و هارون شدند و چقدر خدا به آنان نعمت داد، ولی بدعهدی و شرارت کردند و نسبت به دستورات خدا مخالفت ورزیدند. موسی وقتی همراه هارون سراغ فرعون رفتند، او موسی را خطاب قرار داد که آيا تو را از كودكى در ميان خود نپروراندم و تو را بزرگ کردم، ولی تو ناسپاسی کردی.