زمانی که در ابتدای انقلاب سخن از این بود که نام نظام مبارکی که بعد از انقلاب شکل گرفته چه باشد، حضرت امام (رض) فرمودند، جمهوری اسلامی، نه یک کلمه بیش، نه یک کلمه کم. جمهوری اسلامی در واقع نماد عقلانیت و دیانت در روزگار معاصر است، اسلامیت این نظام مرهون حضور ولی فقیه در رأس هرم قدرت در این نظام است. فقیهی عادل که با کفایت و توانایی مدیریت می تواند اسلام را آنگونه که باید از منابع دینی شناسایی و در روزگار معاصر تطبیق کند.

البته بدون شک برای تحقق اسلامیت نظام وجود ولی فقیه لازم هست اما کافی نیست. باید همه ی آحاد مسئولین جمهوری اسلامی ایران تلاش کنند، آنچه که عمل می کنند بر طبق ضوابط دینی باشد. نباید رفتارهای آنها با معیارهای دینی ناسازگار باشد. این نکته در انتخابات هم اهمیت پیدا می کند، یعنی در رفتار انتخاباتی ما، در جایی که ما می خواهیم صلاحیت کاندیداها را تأیید کنیم، در جایی که می خواهیم به آن کاندیداها رأی بدهیم، آنجا هم باید ضوابط شرعی و معیارهای دینی و اخلاقی کاملاً رعایت شود. باید توجه داشته باشیم که هرگز از دیدگاه دین هدف وسیله را توجیه نمی کند. ما نمی توانیم به دلیل اینکه هدف مقدسی داریم از روش های نامقدس و غیر دینی استفاده کنیم.

عنصر دیگری که در جمهوری اسلامی همواره مورد توجه حضرت امام (رض) بود، عنصر جمهوریت، حضور مردم، انتخاب آگاهانه و مسئولانه آنها، مشارکت سیاسی مردم بود. مطلبی که از همان آغازدر  رفراندوم جمهوری اسلامی ایران خودش را نشان داد. در روزگاری که هیچ انقلابی جرأت پرداختن به چنین مسأله ای را نداشت، در زمان کوتاهی از وقوع انقلاب چنین رفراندوم گسترده ای را سامان بدهد، اما جمهوری اسلامی ایران با تمام قدرت، با تمام شهامت در این صحنه حاضر شد و ما در 12 فروردین سال 1358، در حالی که کمتر از دو ماه از پیروزی انقلاب، 22 بهمن 1357 می گذشت، شاهد حضور مردم و رفراندوم جمهوری اسلامی ایران بودیم.

امروز دوباره ما در صحنه انتخابات قرار گرفتیم، انتخاباتی که می تواند برای چهار سال آینده با انتخاب نمایندگان مجلس نقش گسترده ای در سرنوشت سیاسی این مملکت داشته باشد. قطعاً انتخاب افراد شایسته نقش مؤثر و مثبت خواهد داشت و حضور افراد ناشایست به همان اندازه می تواند مضر باشد. در اینجا همچنان که اشاره شد باید به مسئولیت شرعی خود عمل کنند. کسانی که خود را صاحب صلاحیت می دیدند، بر آنها واجب بود که به عنوان کاندیدا در صحنه حاضر بشوند و شدند. مسئولانی که نظارت بر تحقق صلاحیت ها را بر عهده دارند، وظیفه دارند این نظارت را درست انجام بدهند بدون حب و بغض های شخصی، بدون برخوردهای غیر مشروع، بر اساس ضوابط قانونی و شرعی، اگر کسی صلاحیت را داراست او را بپذیرند و اگر کسی فاقد صلاحیت هاست او را کنار بگذارند، البته بی شک در اینجا باید با نگاه وسیع و سعه صدر برخورد کرد، باید توجه داشت که در این مرحله حداقل شرایط کافی است. در آن مرحله ای که شورای محترم نگهبان یا مجموعه های دیگر صلاحیت ها را تأیید می کنند، حداقل صلاحیت ها کافی است تا فرصت بیشتری برای انتخاب فراهم بشود. البته حداقل صلاحیت ها حتماً باید توسط آنها احراز بشود، و اگر این صلاحیت ها احراز شد، شخص صلاحیتش قاعدتاً باید پذیرفته بشود. اما وقتی اینها به عنوان اشخاص صاحب صلاحیت معرفی شدند، مسئولیت سنگینی متوجه مردم خواهد شد، مردم باید بهترین ها را انتخاب کنند. در مقام انتخاب مردم اکتفاء به اقل صلاحیت ها کافی نیست، چون فرض این است که همه ی کسانی که صلاحیت آنها تأیید شده، اقل صلاحیت ها را دارا هستند. پس باید مردم بهترین ها را انتخاب کنند. وظیفه ی سنگینی است. از یک سو حضور در انتخابات یک واجب شرعی است، چون پشتوانه قدرت در نظام جمهوری اسلامی ایران، همین حضور گسترده مردم در صحنه ی انتخابات بوده و هست و بدون شک حضور مردم بسیاری از توطئه ها را نقش بر آب خواهد کرد، از سوی دیگر باید مردم سعی کنند بالاترین صلاحیت ها را احراز کنند، بهترین ها را انتخاب کنند.

انتخاب عمل شخصی است، هر کسی که رأی می دهد در واقع خودش مسئول است، که صلاحیت ها را در آن منتخب خودش احراز کند. نمی تواند این مسئولیت را به دیگران واگذار کند. اینجا باید از نهایت دقتش استفاده کند، بله مشورت امر خوبی است، با کسانی که مورد اعتمادند و صلاحیت نظر دادن در این مسأله را دارند، تخصص کافی، آشنایی کافی، بصیرت کافی را دارند باید مشورت کرد، اما انتخاب نهایی بر عهده ی خود شخص است. هر فردی که در کنار صندوق رأی حضور پیدا می کند و برگه ی رأی را داخل صندوق می اندازد، مسئولیت آن برگه را بر عهده دارد و باید در آن عالم پاسخگو باشد که چرا این فرد را انتخاب کرد و چرا اون دیگری را انتخاب نکرد. بنابراین باید بسیار دقت کنیم در تشخیص صلاحیت های افراد.

گروه ها، دسته ها، جناح های سیاسی، در این صحنه معمولاً فعال می شوند، لیست های مختلفی از سوی مجموعه ها عرضه می شود. این لیست ها جنبه ی کمکی دارد، جنبه ی مشورتی دارد. خوب است ما مراجعه کنیم به لیست ها ببینیم سلیقه ها و دیدگاه های مختلف چگونه است، اما قطعاً نمی توانیم به استناد یک لیست صرفاً به استناد یک لیست رأی بدهیم و مسئولیت را از خودمان ساقط کنیم و بگوییم چون فلان مجموعه این آقا را انتخاب کرده ما هم به همین مقدار اکتفا می کنیم. اگر واقعاً شما صلاحیت ها را از طریق مشورت، مطالعه و تحقیق توانستید احراز کنید، خب رأی می دهید، اگر نتوانستید نباید به کسی که هنوز نمی دانید آیا بهترین است رأی دهید. بله اگر در مقایسه دیدید که این شخص در مجموع، صلاحیت های بیشتری نسبت به دیگران دارد، باید به او رأی داد.

اینجا مردم ما توجه کنند، اینکه ما می گوییم حضور در انتخابات واجب است، معنایش این نیست که صرف حضور فیزیکی در کنار صندوق انتخابات و احیاناً انداختن برگه ی رأی در داخل صندوق واجب است. که احیاناً کسی فکر کند با انداختن یک برگه ی سفید، یا با نوشتن بعضی مطالبی که هیچ ارتباطی به انتخابات ندارد به وظیفه ی خودش عمل کرده. نه. وظیفه ی من و شما این است که وقتی فرصت انتخاب کردن نماینده داریم و این نماینده در سرنوشت سیاسی آینده کشور ما تأثیر خواهد گذاشت، اشتباه او می تواند صدمه بزند به جمهوری اسلامی و دیدگاه صحیح او می تواند کمک کند به جمهوری اسلام، ما باید سعی کنیم افراد صاحب صلاحیت را بشناسیم، بهترین ها را در هر مجموعه شناسایی کنیم و حتماً به آنها رأی دهیم، نام آنها را بنویسیم. به این حضور در انتخابات می گویند، نه صرف مشارکت بدون رأی با برگه ی سفید، این حضور نیست، هرچند فایده دارد، نشان می دهد که شما اصل نظام را پذیرفتید و این انتخابات را درش مشارکت کردید، اما قطعاً به وظیفه ی کامل عمل نشده، بنابراین باز باید به این نکته تأکید کنیم که حضور آگاهانه مردم در انتخابات و انتخاب بهترین ها از بین کاندیداها یک وظیفه ی عمومی است که هر کسی که شرایط رأی را داراست باید به این وظیفه عمل کند و این فرصتی است برای اظهار نظر کاملاً منطقی و کاملاً آزاد، تا معلوم بشود واقعاً چه سلیقه ای در کشور اکثریت را داراست، و اون اکثریت بتواند بر اساس همان سلیقه ی پذیرفته شده ی عمومی اداره ی عمومی جامعه را به شکل مناسبی که در قوه ی مقننه مطرح است بر اساس قوانینی که اونجا تصویب می کنند بر عهده بگیرد. قطعاً همه ی کسانی که در خانواده ی انقلاب قرار دارند با همه ی اختلاف سلیقه هاشون افراد خانواده ی انقلاب محسوب می شوند، افراد نظام محسوب می شوند. انتخاب هر کسی که صلاحیت های او توسط مسئولین پذیرفته شده، قطعاً اگر ما او را بهترین تشخیص دادیم، عمل به وظیفه است، البته ما باید در این عمل به وظیفه مثل هر وظیفه ی دیگری نهایت دقت خودمان را به خرج بدهیم و امیدوارم انشاء الله که همه ی ما با حضور در کنار صندوق های رأی و با انتخاب بهترین ها، همانی که به نظر ما بهترین است و آن را با آگاهی و درایت و با مشورت و مطالعه تشخیص دادیم بتوانیم بار دیگر حضور عمومی مردم را در تأیید نظام جمهوری اسلامی ایران و تقویت این نظام اثبات کنیم و انشاءالله این نظام را که در مجموعه ی نظام های عالم تنها نظامی است که تلاش دارد ارزش های مکتب اهل بیت (ع) را حفظ کند و پرچمدار این ارزشهاست، مورد رضای امام زمان (عجل الله فرجه شریف) باشد و انشاء الله زمینه ی حضور آن حضرت را فراهم کند و انشاء الله چشم ما  به جمال نورانی آن حضرت منورگردد.

دفتر آیت الله هادوی تهرانی