به گزارش پایگاه اطلاع رسانی نشست دوره ای اساتید، در جلسه مشورتی نشست دوره ای اساتید سطوح عالی و خارج حوزه علمیه قم که در تاریخ 10 آبان 1402 برگزار شد؛ استاد هادوی تهرانی به بیان نکاتی در زمینه «راهکارهای تقویت و احیاء دروس آزاد حوزه علمیه» پرداختند. 

این استاد حوزه علمیه قم خاطرنشان کردند: آنچه که امروز در حوزه شاهد آن هستیم، نتیجه اتفاقاتی است که در بیش از 40 سال گذشته رخ داده است؛ متأسفانه از همان ابتدا به صورت دائم تذکر داده شد که بعضی از کارهایی که انجام می شود، ولو با حسن نیت صورت بگیرد، اشتباه است و این اشتباه نتیجه خود کم بینی برخی از عزیزان بود که از ابتدا حوزه سنتی را، به آن شکلی که باید، نمی شناختند و احساس می کردند برخی امور که در سایر مؤسسات آموزشی است، نقاط قوت است؛ و سعی می کردند تا آنها را به حوزه بیاورند؛ و متأسفانه همین امر موجب نتایج کنونی گردید. 

 

استاد هادوی تهرانی در ادامه بیان داشت: در بیش از 30 سال قبل، یکی از مراجع بزرگوار فرمود: «برای اینکه نظم در حوزه ایجاد بشود، باید در سر موقع، زنگ بزنند.» من همان موقع، عرض کردم این بیان، تفکر خیلی ساده ای از نظم است. نظم در حوزه فراتر از این حرف ها است. 

 

وی افزود: زمانی در محضر آیت الله العظمی فاضل لنکرانی رضوان الله علیه که ریاست آن دوران حوزه را به عهده داشتند، بحثی داشتم؛ ایشان فرمودند که آیا با نظم در حوزه مخالف هستی؟ بنده بیان کردم نظم در هر صنف و نظامی، متناسب با خودش باید باشد. اگر ما نظم ارتش را به حوزه بیاوریم، حوزه از بین می رود؛ همچنان که اگر نظم حوزه را به ارتش ببریم، ارتش نابود خواهد شد. 

 

این استاد درس خارج حوزه علمیه قم بیان داشت: ما به نظام سنتی حوزه که قدرت های بسیار فراوانی در پرورش استعدادها داشت، صدمه وارد کردیم. ما از طرفی بیان می کنیم که با کاهش شدید ورودی های حوزه روبرو هستیم؛ از سوی دیگر طلبه های مستعد و مشتاق فراوانی هستند که می خواهند وارد حوزه بشوند؛ اما با محدودیت های فراوانی روبرو می شوند. برخی از قوانینی که وضع کردیم، دست و پا گیر و اشتباه است و حاضر نیستیم بگوییم اشتباه کردیم. در خدمت یکی از بزرگان بودیم و بیان کردیم جلسه ای با این عنوان گذاشته شود: «جبران کاستی های حوزه»؛ اما آن بزرگوار با درج کلمه «کاستی ها» در عنوان جلسه، مخالفت کردند و گفتند: «ما در حوزه کاستی نداریم.» می بینید که برخی نمی خواهند زیر بار اشتباهات موجود در حوزه بروند. 

 

استاد هادوی تهرانی با اشاره به پیشنهادات اساتید، در جهت رونق دروس آزاد، خاطرنشان کردند: دست اندرکاران حوزه عملکرد خود را به ما گزارش می دهند؛ به گونه ای که اگر کسی خبر نداشته باشد، فکر می کند حوزه دارای چه رونق فراوانی است! گویی در دنیای دیگری سیر می کنند. به نظرم جواب دست اندرکاران به دغدغه ها و پیشنهادات شما می تواند این باشد که شما در جریان واقع قضیه نیستید و صرفا نگران خلوت شدن درس های خودتان هستید.

 

این استاد حوزه علمیه قم تأکید کردند: متأسفانه قدرت های گذشته خود را تاکنون باور نداشتیم و نپذیرفتیم که توانمند هستیم؛ امروز هم در ورودی حوزه دچار مشکل هستیم و هم اینکه طلبه مستعد، برای استاد شدن دچار مشکل هستند و هم اساتید نسبت به تشکیل کلاس های درسشان مشکل دارند در نتیجه هر روز تعداد درس ها کمتر و کیفیت درس ها پایین تر می آید. چون طلبه ها مشکلات معیشتی دارند، مؤسسات، با پرداخت شهریه، آنها را به سوی خود جذب می کنند؛ و به طلبه می گویند اگر در این درس های خاص شرکت کنید، این امکانات را در اختیار شما قرار می دهیم. 

 

استاد هادوی تهرانی خاطرنشان کردند: ای کاش این مؤسسات توان رشد علمی طلبه ها را داشتند؛ اما اینچنین نیست. چرا که در مؤسسات، برای انتخاب استاد، محدودیت وجود دارد؛ محدودیتی که برای دروس آزاد، وجود ندارد و طلبه می تواند استادی را که در سطح پایین برای تدریس است را رها کند و به سراغ استاد دیگری با سطح بالاتر برود؛ اما این امکان در مؤسسات وجود ندارد. 

 

این استاد برجسته حوزه علمیه قم در ادامه بیان داشتند: ما باید به عزیزانی که به نحوی مسئول هستند، این پیام را برسانیم که ما به حسن نیت شما کاملا واقف هستیم و می دانیم هیچ قصد بدی از جانب شما وجود ندارد؛ باید نسبت به طی این راه توبه نمود و به راه صحیح، بازگشت. من حدود هشت سال قبل، در محضر مقام معظم رهبری حفظه الله به صراحت بیان کردم: «حوزه شبیه برکه ای شده است که هر روز کوچک و کوچک تر می شود.» و این اتفاق، امروز عینیت پیدا کرده است؛ چه اینکه روزی در محضر آیت الله العظمی فاضل لنکرانی رضوان الله علیه بیان کردم که نتیجه تصمیم امروز، نه همین امروز که پانزده سال بعد معلوم می شود، که قابل جبران نیست. ایشان هم نظر من را تأیید کردند.

استاد هادوی تهرانی افزودند: هر کدام از اساتید بزرگوار که به نحوی می توانند نفوذی در تصمیمات مدیران حوزه داشته باشند، به آن بزرگواران بگویند که بعضی اتفاقات، اشتباه بوده است؛ بزرگترین اشتباه، از بین بردن حوزه آزاد به بهانه بی نظمی بوده است. حضور و غیاب ها نرم افزاری و کامپیوتری شده است. در روزگاری همین مدرسه مبارکه آیت الله گپایگانی رضوان الله علیه حدود 12 هزار طلبه و 300 استاد داشت؛ عددی که نسبت به مراکز علمی جهان هم عدد بزرگ و قابل توجهی است؛ با این حال، تعداد کارمندان آن، بسیار محدود و اندک بودند؛ چرا که هم اساتید و هم طلاب به موقع سر درس می آمدند. مدیریت حوزه سازمان عریض و طویلی ایجاد کرده که هزینه بسیار بالایی دارد و نتیجه آن هم مطلوب نبوده است که آن را هم می بینیم.

 

این استاد درس خارج حوزه در پایان بیاناتشان تأکید کردند: هر کس از عزیزان که می توانند نسبت به تصمیمات مدیران نفوذی داشته باشند، به آقایان برسانند که درس های آزاد باید به معنای واقعی کلمه آزاد باشد؛ یعنی چه حضور در آن کلاس ها، چه تدریس در آنها و چه حتی انتخاب کتاب برای تدریس در این درس ها، آزاد باشد. در سال گذشته در جلسه ای که محضر آیت الله اعرافی بودم، بیان کردم که ما با ورود کتاب های جدید به حوزه مخالف نیستیم؛ اما روش ورود کتاب جدید آن نیست که به اجبار وارد مواد درسی بشود؛ بلکه باید به صورت آزاد عرضه بشود؛ اگر اساتید نسبت به آن کتاب موافقت داشتند، به تدریس آن بپردازند؛ چه اینکه رسائل و کفایه از ابتدا نبوده و در ادامه به موارد درسی حوزه افزوده شده است.