گاهى ممكن است دلمان مثل سنگ شود، بلکه سخت تر از سنگ.[1] حتماً مشكلى هست. بزرگترين مشكل گناه است. گناهان دل را تيره مى‏كند و آمادگى انسان را براى بهره‌مندى از فيوضات كم مى‏كند؛ به تعبير دیگر هر گناه مثل يك لكۀ سياهى است كه بر صفحۀ سفید دل مى‏نشيند و وقتى تكرار شد، تمام دل تيره مى‏شود.[2]

آيينه‏ات دانى چرا غماز نيست * زانكه زنگار از رخش ممتاز نيست

رو تو زنگار از رخ خود پاك كن * بعد از آن آن نور را ادراك كن[3]

در اين مسائل هيچ كس نمى‏تواند به آدم كمك كند. تيرگى دل را بايد خودِ من، به عزم و ارادۀ خودم از بین ببرم.

برگرفته از کتاب توشه ای از رمضان، تألیف آیت الله هادوی تهرانی