خطا
  • XML Parsing Error at 9:12. Error 76: Mismatched tag

حکومت اسلامی، بزرگترین مصداق امر بمعروف و نهی از منکر

شنبه, 02 مرداد 1389 ساعت 12:30
منتشرشده در دیدگاه ها

سؤال: عرضم به حضورتان که موضوع امروز مصادیق بحث امر به معروف است. آنچه که شما بعنوان مصادیق امر به معروف می دانید از قبیل؛ نماز، حجاب، و غیرو... گستردگی ندارد و در ابعاد مختلف هم متاسفانه مصادیقش به طور کامل تعریف نشده است آن مقدار هم که تعریف شده خیلی مجهول است. اولاً مصادیقش فلسفی است. دوماً مصادیق آن در بعد اجتماعی و نظایر آن مخصوصاً که الان بحث انتخابات مجلس را داریم و مصادیق اخلاقی نیز اینجا مطرح می شود بفرمایید با این تفصیل، آیا رعایت آن واجب است یا خیر؟ اخیراً در صحبت هایی که حضرت آیت الله خامنه ای در یزد داشتند فرموده بودند که یکی از بزرگترین مصادیق امر به معروف و نهی از منکر تشکیل حکومت اسلامی است و در این خصوص هم صحبتی بفرمایید؟ و نیز در باره ی بحث چگونگی امر به معروف در بین مردم؟ فرض کنید که این صحبت آقا را بپذیریم که یکی از بزرگترین مصادیق امر به معروف و نهی از منکر تشکیل حکومت اسلامی است آیا همان 5 یا 6 شرطی که در امر به معروف مطرح می شود، اینجا همان کاربرد دارد یا نه؟



استاد هادوی تهرانی: بسم الله الرحمن الرحیم. عرض کنم خدمت شما اولاً امر به معروف و نهی از منکر یکی از فروع دین محسوب می شده و از مسائلی است که از گذشته در فهرست فروع دین بوده و به عنوان یکی از فروع دین محوری مطرح شده است. البته اینکه می گوییم فروع دین، یعنی مقصود ارتباط دارد با حوزه ی عمل، بر خلاف اصول دین که ارتباط دارند با حوزه اعتقاد و باور، امر به معروف این است که ما دیگران را امر کنیم به انجام واجبات و نهی از منکر که عبارت است از اینکه ما دیگران را از ارتکاب محرمات نهی کنیم. بنابراین دائره امر به معروف و نهی از منکر شامل همه واجبات و محرمات الهی هست و اختصاص به واجب خاص یا محرم خاصی ندارد. چه این واجبات در حوزه ی عمل فردی باشد مثل نماز، روزه، زکات، خمس، حج و یا در دائره عمل فردی باشد مثلاً فرض کنید غیبت کردن، دروغ گفتن، شرب خمر که ما کسی را می بینیم که دارد غیبت کسی را می کند باید نهی اش کنیم، دروغ می گوید باید نهی بکنیم و اگر مثلاً شارب خمر می بینیم باید جلویش را بگیریم البته این مسأله همه ی محرمات را شامل می شود. همین طور شامل واجبات و محرمات در حوزه عمل اجتماعی نیز می شود. در حوزه ی عمل اجتماعی این اهمیت بیشتری هم پیدا می کند به خاطر اینکه در حوزه عمل اجتماعی رفتارها تاثیرات گسترده تری پیدا می کند و در نتیجه امر به معروف و نهی از منکر در این حوزه از اهمیت بیشتری برخوردار می باشد.
بر همه آحاد جامعه واجب است که در حوزه های فردی و اجتماعی دیگران را امر کنند به واجبات و نهی کنند از محرمات، یکی از این واجبات بزرگ الهی تشکیل حکومت اسلامی است چون به اعتقاد ما حکومت اسلامی وظیفه ای است بر عهده همه ی آحاد جامعه اسلامی، که باید مقدمات و شرایط شکل گیری آن را فراهم کنند و خود حکومت یکی از واجبات الهی است و اقدام برای تشکیل آن، اقدام به انجام یک واجب است و از سوی دیگر خود حکومت از آن جهت که وسیله ای است برای گسترش واجبات و ترک محرمات خودش یکی از مهمترین ابزارها و مصادیق امر به معروف و نهی از منکر است در واقع حاکم اسلامی و حکومت اسلامی مسئولیتشان این است که آحاد جامعه را به انجام واجبات و ترک محرمات وادار کنند و در واقع زمینه و بسترهای اجتماعی، قانونی و قضایی تحقق این مساله یعنی انجام واجبات و ترک محرمات را فراهم بکنند.
مساله دیگری که اینجا خیلی مهم است این است که عامل "امر به معروف و نهی از منکر" یعنی کسی که می خواهد دیگران را امر کند به یک واجبی و یا نهی کند از یک منکری، باید خودش از انجام محرمات اجتناب نموده و به انجام واجبات ملتزم باشد، بنابراین حکومت که خودش عامل به معروف و ناهی از منکر محسوب می شود باید به شدت از محرمات اجتناب یا ترک واجبات احتراز بکند و این واجبات و محرمات همانطور که عرض کردم اختصاص به دائره عمل فردی یا به صورت خاص عمل عبادی ندارد. بلکه سایر حوزه ها از جمله حوزه عمل اجتماعی را در بر می گیرد. یکی از مهم ترین واجبات در حوزه ی اجتماعی رعایت قانون است، رعایت قانون بر همه آحاد جامعه در جامعه اسلامی واجب است چون این قانون از مصدری شرعی نشات گرفته است التزام به این قانون شرعاً واجب خواهد بود، دولت و حکومت به عنوان مجریان قانون باید در انجام قانون بیش از دیگران التزام داشته باشند. اگر مثلاً پلیس راهنمایی و رانندگی یک خیابانی را یک طرفه اعلام کرده است و اگر یک جایی چراغ قرمز قرار می دهد و اگر یک جایی دور زدن را ممنوع می کند. خود پلیس راهنمایی و رانندگی باید اولین کسی باشد که به قوانین عمل می کند. مگر در جایی موردی اضطراری و یا یک مورد خاص پیش بیاید و الا به صورت طبیعی پلیس هم خارج از قوانین نیست. اگر یک خیابانی یک طرفه است برای همه یک طرفه است حتی برای خود پلیس اگر یک چراغ قرمز ممنوع است برای همه ممنوع است حتی برای خود پلیس و اگر پلیس از چراغ قرمز رد شد و یا وارد خیابان یک طرفه شد و اگر از ورود ممنوع عبور کرد نباید توقع داشته باشد که به این راحتی بتواند دیگران را کنترل کند و آنها را از ورود به خیابان های یک طرفه و یا در عبور از چراغ قرمز منع بکند.
در حوزه های سیاسی هم به این شکل است. الان مساله انتخابات که شما به صورت خاص مثال زدید وظایف بسیار سنگینی بر عهده دولت است. اگر قانون، کاندیدا شدن بعضی از افراد را منع کرده است کسانی که مناسب دولتی دارند یا مناسب قضایی دارند اگر ممنوع شدند از کاندیداتوری و اگر قانون گفته است که اینها باید حداقل شش ماه قبل از ثبت نام استعفاشان را رسماً اعلام کرده باشند باید در موقع ثبت نام مسئولین ذیزبط، رعایت این قانون را بکنند اگر این قانون رعایت نشد قطعاً خلاف شرع است اینکه یک جایی یک کسی به مصالح خودش یا به مصالح جناحش یا به مصالح فرد مقابلش، بخواهد این را مصلحت ببیند که جایی از کسی ثبت نام بکند که شرایط لازم را نداشته و در مدت قانونی که مقرر بوده است استعفا نداده است، و یا سایر شرایط را ندارد این قطعاً خلاف شرع است و چنین نماینده ای هم اگر به فرض رأی بیاورد، قطعاً این نمایندگی فاقد مشروعیت خواهد بود چون در واقع ثبت نام و کاندیداتوری اش فاقد شرایط لازم بوده است، همین طور باید مردم در مسائل مربوط به انتخابات رعایت وظایف شرعی خودشان را بکنند و اینکه اگر کسی واقعاً صلاحیت هایی را دارد این صلاحیت ها مطرح بشود اشکالی ندارد. اما اگر فاقد برخی از صلاحیت ها است و اینها به دروغ مطرح بشود به هیچ وجه جایز نیست و تبلیغات دروغ ولو تبلیغات اثباتی قطعاً حرام است و جلوگیری از این تصدیقات امر به معروف و نهی از منکر خواهد بود تخریب دیگران و از بین بردن شخصیت آنها یکی از بزرگترین محرمات الهی است و در شریعت اسلام حرمت ترور شخصیت و صدمه زدن به شخصیت افراد، معلوم نیست کمتر از کشتن شخص و صدمه زدن به آن حرمت داشته باشد. حرمت شخصیت افراد به اندازه ی حرمت جانشان بلکه بیشتر از آن است و شخصیت و در واقع آبروی افراد و به تعبیر فقهی عِرض افراد بسیار بسیار ارزشمند است و این کالایی نیست که به راحتی بشود آن را نادیده گرفت و به راحتی با آبروی افراد بازی کرد، بنابراین درصحنه انتخابات مردم متدین و متشرع ما باید توجه داشته باشند که مبادا در مقام تبلیغات انتخاباتی، آبروی کسی را خدشه دار کنند و اگر با چنین مواردی برخورد کردند که آبروی کسی مورد تعرض واقع شد باید در مقابلش ایستادگی کنند. دقت کنید اینکه ما می گوییم آبروی کسی، اگر یک کسی در خفا و خلوت، گرفتار خطایی بوده است ما حق نداریم آن خطا را به صورت علنی اعلام بکنیم و آبروی او را از بین ببریم و این از بین بردن آّبرو حرام است و جلوگیری از آن از جمله مصادیق نهی از منکر است حتی در مسأله اجرای حدود الهی اگر یک کسی جرمی را مرتکب شد و در محکمه، این جرم شرعاً ثابت شد و قرار شد که او را حد بزنند. در اینکه جایز باشد که این شخصی که قرار است حد بخورد، به جامعه معرفی بشود این به شدت به نظر من مخدوش است و جایز نیست؛ مگر در مواردی که به صراحت، شریعت اجازه داده است که ما مجرم را معرفی کنیم و یا به عنوان یکی از مجازات ها معرفی کردن مجرم را مطرح کرده است و الا مجرمی که یک جرمی را انجام داده است و یا مجازاتی دارد و بنا است که تازیانه بخورد ولو تازیانه در معرض دیگران صورت بگیرد باید به گونه ای حکم تازیانه انجام بگیرد که شخص شناخته نشود یعنی او را با سر پوشانده بیاورند یا در فضایی تاریک و روشن این اتفاق بگیرد که دیگران نفهمند که چه کسی متحمل این مجازات شد. چون او نهایت جرمی را مرتکب شده است که فرض کنید 100 ضربه تازیانه مجازاتش است و اگر ما افزون بر این 100 ضربه تازیانه آبروی او را هم از بین بردیم در واقع مجازاتی بسیار بیش از 100 ضربه را بر او تحمیل کردیم در حالیکه در شریعت فقط مجازات او 100 ضربه تازیانه بوده است. بنابراین رعایت آبروی افراد باید حفظ شود حتی آبروی کسانی که جرم آنها ثابت شده است چه برسد به جرم آنها که مشکوک است و متوهم است و حفظ این آبرو واجب است و متاسفانه جامعه اسلامی در این جهت بسیار، بسیار خدشه دار و بسیار بسیار آسیب پذیر بوده و هست و متاسفانه رعایت شخصیت افراد در جامعه ما به صورت کلی خیلی کم است و آبروی افراد خیلی راحت از بین می رود و دوره انتخابات دوره امتحان سختی است برای همه، مسئولین و مردم که چه قدر پایبند به موازین هستند و این ایام که حالا ایام شهادت امام حسین (ع) هست امام حسینی که در راه امر به معروف و نهی از منکر به صحنه کربلا وارد شد و خود و خاندانش را با این مصیبت ها در واقع گرفتار کرد و خودش، فرزندان عزیزش و نیز اصحاب بزرگوارش به شهادت رسیدند و بازماندگانشان را به اسارت بردند، اینها در راه احیاء امر به معروف و نهی از منکر به شهادت رسیده و یا به اسیر شدند و اگر ما در این ایام داریم یک وظیفه الهی را که انتخابات مجلس شورای اسلامی و تقویت نظام اسلامی است انجام می دهیم همه ی ما مسئولین و مردم باید توجه داشته باشیم که پایبند باشیم به آرمان ها و ارزش های حسینی و در انجام وظایف الهی خدای ناکرده گرفتار محرمات و یا ترک واجبات نشویم . نکند ما به اسم بعضی از مسائل متوهم جناحی یا فردی بعضی از واجبات بزرگ الهی را نادیده بگیریم و بعضی از محرمات بزرگ الهی را مرتکب بشویم به اسم اینکه فلان شخص صلاحیت بیشتری برای نمایندگی دارد، آبروی رقبای او را از بین ببریم درحالیکه معلوم نیست آن چه مقدار صلاحیت داشته باشد، حتی اگر این صلاحیت را هم دارد این مجوز از بین بردن آبروی دیگران نخواهد بود و انشاء الله امیدواریم که مردم ما و مسئولین ما با رعایت موازین اسلامی و با توجه به آرمان قیام امام حسین (ع) حافظ احکام و ارزشهای اسلامی باشند و توجه داشته باشند که تمام این نظام و تمام تلاش انبیا و اولیا برای حفظ ارزشها بوده است و خود انبیا و اولیا حاضر نشدند برای یک مصلحتی به این راحتی ارزشها را زیر پا بگذارند. امام حسین (ع) حاضر نشد در مکه بماند برای اینکه مبادا احترام کعبه، احترام مسجد الحرام خدشه دار بشود و مصلحت شخصی خودش را فدای مصالح عمومی و مصالح اسلام کرد و از مکه خارج شد ما باید از امام حسین (ع) انشاءالله درس بگیریم و سعی کنیم همان راه راادامه بدهیم.