گروه حوزههای علمیه: استاد دروس خارج فقه و اصول حوزه علمیه قم در تفسیر آیات سوره مومنون به بحث مراحل خلقت انسان اشاره کرد و گفت: امروز بسیاری از پزشکان متدین بر روی آیه ۱۴ سوره مومنون بحث و تلاش کردهاند تا میزان مطابقت یافتههای پزشکی روز را با این آیه شریفه نشان دهند که خود نوعی اعجاز علمی قرآن است.
به گزارش خبرگزاری بینالمللی قرآن(ایکنا) آیتالله هادوی تهرانی روز ۲۷ مهرماه در ادامه تفسیر سوره مبارکه مومنون با اشاره به آیه ۱۲ تا ۱۶ این سوره گفت: در این آیات به چگونگی خلقت انسان اشاره دارد و فرموده انسان از طین آفریده شده است؛ مرحوم علامه طباطبایی فرموده است این آیه «وَلَقَدْ خَلَقْنَا الْإِنْسَانَ مِنْ سُلَالَةٍ مِنْ طِينٍ» ناظر به خلقت حضرت آدم(ع) است البته خود علامه در داستان آدم هر چند با صراحت نگفته ولی معتقد است داستان آدم تمثیلی است و آدم شخصیت و هویت است و شخص نیست و گل و بهشت و خوردن و اخراج شدن همه به نوعی تمثیل است.
وی ادامه داد: اگر به مفهوم ظاهری این آیه توجه کنیم خداوند فرموده اصل ریشه انسان همین مواد معمولی و عادی عالم و مواد معدنی است و با طی مراحلی، نطفه ایجاد میشود و در جایگاه استواری مانند رحم که هم نطفه را تغذیه و هم حفظ میکند قرار میگیرد که همین استقرار خود مویدی برای تمثیلی بودن خلقت آدم است.
هادوی تهرانی با اشاره به آیه«ثُمَّ خَلَقْنَا النُّطْفَةَ عَلَقَةً فَخَلَقْنَا الْعَلَقَةَ مُضْغَةً فَخَلَقْنَا الْمُضْغَةَ عِظَامًا فَكَسَوْنَا الْعِظَامَ لَحْمًا ثُمَّ أَنْشَأْنَاهُ خَلْقًا آخَرَ فَتَبَارَكَ اللَّهُ أَحْسَنُ الْخَالِقِينَ» بیان کرد: امروز بسیاری از پزشکان متدین بر روی این آیه بحث و تلاش کردهاند میزان مطابقت این آیه شریفه را با یافتههای پزشکی روز نشان دهند که خود نوعی اعجاز علمی قرآن است و امروز می بینیم بعد از ۱۴ قرن برخی مطالب قرآن مانند این آیه بر امروز بسیاری از پزشکان متدین بر روی این آیه بحث و تلاش کردهاند میزان مطابقت این آیه شریفه را با یافتههای پزشکی روز نشان دهند که خود نوعی اعجاز علمی قرآن استما مکشوف شده است.
وی افزود: خداوند فرمود بعد از مراحل بعدی، یعنی نطفه و علقه و مضغه و ... خلق دیگری برای انسان انشاء شده است که این مسئله در فلسفه بحث میشود زیرا این ماده به جایی میرسد که قابلیت پذیرش روح را دارد .
استاد حوزه علمیه با اشاره به تعبیر«ثُمَّ أَنْشَأْنَاهُ خَلْقًا» و دیدگاه ملاصدرا در این زمینه عنوان کرد: صدرالمتالهین روی این مطلب خیلی بحث کرده است که انسان در سیرورت مادی به جایی میرسد که روح از متن این ماده پیدا میشود نه اینکه روح از بیرون بر آن دمیده شود یعنی سیر تکاملی ماده به روح میرسد و ظاهر این آیه با این نظریه سازگارتر به نظر میرسد.
وی ادامه داد: از مواد معدنی که علی الظاهر هیچ حیاتی ندارند انسانی پدید میآید و بعد روح در آن ایجاد میشود؛ خداوند در ادامه به همین فرایند تبریک گفته و میفرماید فتبارک الله و آن را مقدمه قرار داد که شما بعد از این مراحل خواهید مرد و در روز قیامت نیز دوباره برانگیخته میشوید یعنی با اینکه دائما شاهد حال مردن مرحلهای و زنده شدن مرحله دیگر در روند خلقت انسان هستید چطور شک میکنید که بعد از مردن زنده نمیشوید؟ در اینجا خداوند یک قاعده را بیان فرموده است و استبعاد انسان نسبت به مرگ را گوشزد میکند.
این استاد تفسیر عنوان کرد: اگر کسی بگوید آب در صد درجه به جوش می آید آیا کسی هست بپرسد که چرا؟ ولی اگر بگوییم مومنون رستگار می شوند می پرسند چرا؟ در حالی که اگر اولی قانون است دومی نیز قانون است با این تفاوت که این عالم نسبت به عالم دیگر خیال است. لذا خداوند فرموده اگر مقداری به دور و بر خود و مراحل رشد انسان از نطفه تا ... بنگری فهم مقولاتی مانند مرگ برای تو آسان خواهد شد.
توبه دیرهنگام بی ثمر است
وی همچنین در ادامه تفسیر سوره مبارکه انبیاء با اشاره به سنت برخورد مردم با انبیاء اظهار کرد: آیات ابتدایی این سوره فرمود ما همواره حامی انبیاء بودهایم و بعد هم از نعمت خاص خود یعنی قرآن خبر داد و در ادامه نیز بیان فرمود که هرچند ما به شما قرآن دادیم ولی اگر شما هم مانند گذشتگان قدر نعمات خود را ندانید مشمول سنت عذاب الهی خواهید شد.
وی افزود: در آیات بعدی یعنی ۱۲ تا ۱۴ «وَكَمْ قَصَمْنَا مِنْ قَرْيَةٍ كَانَتْ ظَالِمَةً وَأَنْشَأْنَا بَعْدَهَا قَوْمًا آخَرِينَ ﴿۱۱﴾ فَلَمَّا أَحَسُّوا بَأْسَنَا إِذَا هُمْ مِنْهَا يَرْكُضُونَ ﴿۱۲﴾ لا تَرْكُضُوا وَارْجِعُوا إِلَى مَا أُتْرِفْتُمْ فِيهِ وَمَسَاكِنِكُمْ لَعَلَّكُمْ تُسْأَلُونَ ﴿۱۳﴾
اشاره دارد که اقوام کافر وقتی احساس کردند عذاب ما به آنان می رسد به جنب و جوش افتادند ولی خداوند فرمود چرا جنب و جوش میکنید برگردید به همان غفلتی که در آن به سر میبردید؛ این تعبیر در مقام تحقیر و استهزاء آنان است یعنی الان برای اصلاح و توبه دیر است.
وی با اشاره به آیه «قَالُوا يَا وَيْلَنَا إِنَّا كُنَّا ظَالِمِينَ» ادامه داد: در اینجا فریاد یا «ویلنا»ی آنان بلند میشود ولی فایدهای ندارد؛ یعنی ای مردم من به شما مهلت میدهم ولی همیشگی نیست و وقتی عذاب فرا رسد دیگر توبه قابل پذیرش نیست؛ از این آیه میفهمیم که عذاب الهی یکباره است و انسان همینطور که در وادی غفلت است یکدفعه گرفتار می شود لذا خداوند فرموده قبل از اینکه به این گرفتاری برسید جبران مافات کنید.
دفتر آیت الله هادوی تهرانی
----------------------------
لینک مرتبط: ایکنا