به گزارش ایکنا، آیت‌الله مهدی هادوی تهرانی چهارم اردیبهشت‌ماه در ادامه تفسیر سوره مبارکه رعد با اشاره به آیه «وَهُوَ الَّذِي مَدَّ الْأَرْضَ وَجَعَلَ فِيهَا رَوَاسِيَ وَأَنْهَارًا وَمِنْ كُلِّ الثَّمَرَاتِ جَعَلَ فِيهَا زَوْجَيْنِ اثْنَيْنِ يُغْشِي اللَّيْلَ النَّهَارَ إِنَّ فِي ذَلِكَ لَآيَاتٍ لِقَوْمٍ يَتَفَكَّرُونَ» با بیان اینکه زوج معادل کلمه جفت در فارسی است، گفت: براساس کتاب مقائیس اللغه، واژه زوج هم برای زن و هم برای مرد به کار برده می‌شود؛ از دیدگاه صاحب مقائیس، در قرآن هم آمده است: «وَقُلْنَا يَا آدَمُ اسْكُنْ أَنْتَ وَزَوْجُكَ» نه زوجتک یعنی حوا؛ راغب اصفهانی هم گفته است که زوج برای جفت اشیاء به کار برده می‌شود.

وی با بیان اینکه هم به حوا و هم به آدم زوج گفته می‌شود، افزود: علامه طباطبایی در المیزان اشاره کرده که در این آیه چون «الثَّمَرَاتِ» ذکر شده، زوجین به معنای مذکر و مؤنث نیست. آیت‌الله معرفت هم این فرمایش علامه را مؤید گرفته است؛ البته علامه فرموده که برخی از مفسران گفته‌اند درختان میوه مؤنث و مذکر هستند، غیر از میوه‌های محدودی مانند نخل که مؤنث و مذکر آن در دو درخت موجود است.

هادوی تهرانی بیان کرد: زوجین اثنین به هر کدام از معانی که گفته شد باشد، هدف آیه نفی تفکر بت‌پرستان است که خالقیت خدا را قبول دارند، ولی اداره آسمان و زمین را به موجودات عالی دیگر استناد می‌دهند. اگر نگاه اینها این باشد که این موجودات در امتداد قدرت خدا هستند و قدرتشان را از خدا می‌گیرند، شرک نیست، ولی اگر قدرت مستقلی از خدا برای این موجودات قائل باشند شرک محسوب می‌شود.

وی اضافه کرد: در آیه چهارم این سوره «وَفِي الْأَرْضِ قِطَعٌ مُتَجَاوِرَاتٌ وَجَنَّاتٌ مِنْ أَعْنَابٍ وَ زَرْعٌ وَ نَخِيلٌ صِنْوَانٌ وَ غَيْرُ صِنْوَانٍ يُسْقَى بِمَاءٍ وَاحِدٍ وَ نُفَضِّلُ بَعْضَهَا عَلَى بَعْضٍ فِي الْأُكُلِ إِنَّ فِي ذَلِكَ لَآيَاتٍ لِقَوْمٍ يَعْقِلُونَ» خداوند به تنوع در عالم گیاهان اشاره کرده و فرموده است که در زمین قطعه‌هایی کنار هم از درختان و میوه‌های مختلف هستند که از یک آب سیراب می‌شوند، ولی تنوع فراوانی در محصول دارند. صنوان را ابن‌فارس در مقائیس نزدیکی دو چیز به لحاظ قرابت و مسافت دانسته و اصل آن در عربی مربوط به دو درخت نخل بوده است که از یک ریشه رشد کرده‌اند.

استاد حوزه علمیه گفت: همه این قطعه زمین‌های کنار هم از یک آب تغذیه می‌شوند، ولی ثمرات آنها یکسان نیست؛ یکی شیرین‌تر و آبدارتر و دیگری ترش و کم‌آب‌تر است؛ خداوند فرموده در این ماجرا نشانه‌هایی است برای کسانی که اهل تعقل هستند و می‌فهمند که مدیریت همه عالم به دست خداوند است.

تبیین پدیده فتوسنتز با زبانی ساده در قرآن

وی در توضیح این پدیده افزود: در بحث گیاهان، پدیده فتوسنتز رخ می‌دهد؛ یعنی برگ‌ها در اثر تابش نور خورشید انرژی نور خورشید را جذب کرده و امکان رشد و ثمردهی را برای درخت فراهم می‌کنند؛ این پدیده در تمام گیاهان یکسان است، ولی نتیجه یکسان نیست؛ درختی خرما و درخت مجاور آن که فتوسنتز یکسان دارد، سیب و میوه‌های دیگر را می‌دهد. خدا به فتوسنتز اشاره نکرده چون علم آن دوره ظرفیت هضم این مسئله را نداشته است؛ لذا با زبان بسیار ساده این مطلب را بیان کرده است.

استاد سطح خارج حوزه علمیه اضافه کرد: اندیشمندان مادی‌گرا به جای اینکه این همه نعمت را به قدرت خدا نسبت دهند، آن را به گذشت زمان و تغییرات طبیعی و مادی و بیگ‌بنگ نسبت می‌دهند و اگر کسی سخن از خدا به میان بیاورد، آن را نشانه غیرعلمی بودن و کهنه‌پرستی می‌دانند و نسبت ضد روشنفکری به معتقدان این تفکر می‌دهند.

وی بیان کرد: اگر در زمین بر اثر اتفاق تنوع زیادی از موجودات و گیاهان پدید آمده است، باید در آسمان‌ها و در همه نقاط عالم شبیه این اتفاقات رخ داده باشد، ولی چرا هرقدر با ابزار پیشرفته امروزی جست‌وجو می‌کنند خبری نیست؛ همین روزها گزارش دادند که بالگرد ناسا ۲۰ ثانیه موفق شد در سه متری مریخ پرواز کند؛ مریخی که از گذشته می‌گفتند موجودات زنده در آن وجود دارد و خون موجودات آنجا سبز رنگ است؛ پس این تنوع آب و هوا و میوه و گیاه و جانور کجاست؟.

استاد حوزه علمیه اظهار کرد: انسان امروز باید بفهمد که اتفاق سبب نمی‌شود چنین نظم فوق‌العاده‌ای ایجاد شود؛ آیا این همه سلول و کروموزوم و آب و ابر و باد و ... اتفاقی پدید آمده‌اند؟ جالب اینکه علم امروز به کشف قواعد پدیده‌های عالم می‌پردازد که اصلاً با اتفاقی بودن سازگاری ندارد و این تناقض از عجایب است.

پیامد اومانیسم

آیت‌الله هادوی تهرانی بیان کرد: اگر گفته شود قدرت برتر خداوند بر عالم حاکم است آن را خرافه و کهنه‌پرستی می‌دانند و این فقط برای این است که بشر امروز مدعی است قدرتی قاهر و حاکم بر او وجود ندارد و انسان فعّال ما یشاء است؛ لذا همه پدیده‌ها را اتفاقی می‌داند؛ لذا در آیه بعد «وَإِنْ تَعْجَبْ فَعَجَبٌ قَوْلُهُمْ أَإِذَا كُنَّا تُرَابًا أَإِنَّا لَفِي خَلْقٍ جَدِيدٍ أُولَئِكَ الَّذِينَ كَفَرُوا بِرَبِّهِمْ وَأُولَئِكَ الْأَغْلَالُ فِي أَعْنَاقِهِمْ وَأُولَئِكَ أَصْحَابُ النَّارِ هُمْ فِيهَا خَالِدُونَ» خدا فرمود اگر جای تعجب است، سخن اینها مایه تعجب است که می‌گویند وقتی خاک شدیم آیا مجدداً زنده خواهیم شد؟ اینها فکر می‌کنند انسان که مرد تمام شده و معدوم می‌شود.

وی افزود: این در حالی است که اصل وجود انسان این بدن مادی نیست بلکه روح است و از بین نمی‌رود؛ زیرا جسم انسان در طول عمرش بارها به طور کلی عوض می‌شود، ولی اصل وجود او «من» و روح است و این بدن مادی در نشئه قیامت باز در قالب مادی بازگشت خواهد کرد. به تعبیر آیه، اینها کافر به خدا هستند و در قیامت غل و زنجیر بر گردن آنهاست، چون به حقیقت معترف نبودند.

روزه عامل بصیرت

استاد تفسیر حوزه علمیه گفت: یکی از عواملی که سبب بصیرت انسان می‌شود روزه است؛ البته ظاهراً روزه محدودیت در خوردن و ننوشیدن است، ولی تجربه علمی و شخصی افراد نشان می‌دهد، انسان به واسطه روزه به لحاظ جسمی ضعیف نمی‌شود و روزه در معنویت انسان مؤثر است و انسان در روزه فرصتی برای معنویت پیدا می‌کند.

استاد حوزه تأکید کرد: براساس روایت نبوی ماه روزه زمان خاص و حالت روزه‌دار هم خاص است و این فرصتی برای شناخت بیشتر انسان و جهان هستی و خداوند است و به تعبیر خداوند همه عالم خلق شده تا انسان بندگی و عبادت کند که به تعبیر ملاصدرا معرفت به خدا بیابد در غیر این صورت اهل خسران و زیان خواهد بود